ការពិនិត្យមើលផលអាក្រក់កើតចេញពីវប្បធម៌ប៉ែងជើងឬក្ដិចត្រួយគ្នា.
អាមេរិកាំងជាប្រទេសមានប្រាក់ខែគោលទាបបំផុត ក្នុងចំណោម ២៧ ប្រទេសក្នុងពិភពលោក ។ ចូរមើល តាមតារាងខាងក្រោម តើប្រទេសណាខ្លះ ដែលមានប្រាក់ខែគោល ខ្ពស់ជាងសហរដ្ឋអាមេរិក ហើយតើមូល ហេតុអ្វី ដែលនាំឱ្យប្រទេសទាំងនោះ អាចកំណត់ប្រាក់ខែគោលខ្ពស់ ជាងសហរដ្ឋអាមេរិកទៅទៀត គឺពិត ជាមានការភ្ញាក់ផ្អើល និង គួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍មែន ។ អាត្មាមិនមែនជាអ្នកសេដ្ឋកិច្ច ហើយក៏មិនបានសិក្សា ឱ្យបានជ្រៅជ្រះខាងផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចដែរ តែបានសិក្សាស្រាវជ្រាវល្មមគ្រាន់បានយល់ដឹងថា អ្វីដែលជាសេដ្ឋ កិច្ច ដើម្បីចងក្រងនូវប្រព័ន្ធនយោបាយ ។
បើតាមមតិយោបល់អាត្មា យល់ឃើញថា ដើម្បីបានប្រាក់ខែ គោលខ្ពស់ ប្រទេសទាំងនោះ ត្រូវតម្លើងគុណ ភាពការសិក្សាអបរំកម្រិតខ្ពស់ ឬ តម្លើងគុណភាពការហ្វឹក ហ្វឺនការងារកម្រិតខ្ពស់ និង ផលិតផលត្រូវមាន គុណភាពខ្ពស់ ហើយលក់ចេញក៏បានចំណូលខ្ពស់ ។ បើនៅតែផលិតរបស់ថោកៗដូចនៅចិនមិនអាចមាន ប្រាក់ខែគោលខ្ពស់បានទេ ហើយខាតពេលវេលា ធ្វើឱ្យគុណភាពសេដ្ឋកិច្ចធ្លាក់ចុះ ដូចបានឃើញឃើញ បានដឹងបានឮស្រាប់ហើយ សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកធ្លាក់ចុះ នៅឆ្នាំ ២០០៨- ២០០៩ ៕
Two dozen countries with a higher minimum wage than America’s | The Exchange – Yahoo Finance.
ពត៍មានជាតិដោយសេរី ថ្មីៗនិងប្រតិកម្មរហ័ស.
អត្មាទទួលស្គាល់ ការនិយាយបរិយាយ របស់លោកខឹម វាសនា អំពីរឿងវាសនា នៃប្រទេសជាតិខ្មែរ កន្លងមកចាប់តាំងពី ព្រះបាទអង្គដួង និង បារាំងចូលមកជួយ ការពារប្រទេសជាតិខ្មែរយើង នៅឆ្នាំ ១៨៦៣ ។ បន្ទាប់មកនាំគ្នាវាយបារាំង ដើម្បីដណ្តើមយកឯករាជ្យពីបារាំង ។ រួចយួន ហូ ជី មិញ បានរៀបចំ យកខ្មែរធ្វើជាអានានិគម ដែលបណ្តាលឱ្យមានសង្គ្រាម ផ្តួលរំលំរបបរាជានិយម ១៨ មីនា ១៩៧០, ១៧ មេសា ១៩៧៥, និង ០៧ មករា ១៩៧៩ ។ ហើយសព្វថ្ងៃ គោលបំណងរបស់ហូ ជី មិញ កំពុងត្រូវបាន អនុវត្ត ដោយមានហ៊ុន សែន, ជា ស៊ីម និង ហេង សំរិន ជាតំណាងនៅកម្ពុជា ។
បក្សប្រជាជនកំណត់ថ្ងៃ១៨កុម្ភៈចរចាជាថ្មីជាមួយបក្សសង្គ្រោះជាតិ.
បើតាមក្បួនទំនាយបុរាណខ្មែរ ក្នុងការធ្វើដំណើរទៅ ជួបប្រជុំនៅវេលាម៉ោង ៩ ព្រឹកថ្ងៃ ៤ រោច ដែលត្រូវនឹង ថ្ងៃអង្គារ ទី១៨ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៤ ។ នៅថ្ងៃ ៤ រោច ពេលវេលានៅម៉ោង ៩ ព្រឹក ក្បួនទំនាយត្រូវចំ យាមសី ទាយថា “ទោះនឹងចរលីលា មានស្រីសម្បុរស ឱ្យលាភយ៉ាងគាប់ចិត្ត បានក្នុងថ្ងៃនោះឯង ហើយសុទ្ធតែ របស់ស”។ បើនិយាយពីថ្ងៃអង្គារ ពេលព្រឹកពន្លឺធំ មិនល្អទេ ច្រើនមានគ្រោះថ្នាក់ នេះបើធ្លាប់មានជួបប្រទះ ត្រូវប្រយ័ត្ននៅពេល ធ្វើដំណើរតាមផ្លូវ ។ បើនិយាយអំពី ដង្ហើមថ្ងៃស្លាប់-រស់វិញ ចំថ្ងៃអង្គារ ដង្ហើមរស់ នៅទិសឦសាន្ត ហើយដង្ហើមស្លាប់ នៅទិសនិរតី ។ នេះគ្រាន់តែជាក្បួន ទំនាយពីបុរាណ របស់ខ្មែរប៉ុណ្នោះ រឿងល្អនិងអាក្រក់ មានលាភ មានជោគ មានជ័យ អាស្រ័យទៅ លើបច្ចេកទេស និង ជំនាញការរបស់ អ្នកចរចារ ឬ ដឹកនាំជាសំខាន់ចាំបាច់ មិនមែនពឹងផ្អែកទៅលើ ក្បួនទំនាយនោះទេ ។ ប៉ុន្តែក្បួននិង មន្តអាគម គ្រាន់តែជាការរួមផ្សំ ជួយឱ្យមានការថ្លឹងថ្លែង ពិចរណា និង ប្រយ័ត្នប្រយែង ចេះគិតគូរឱ្យបាន គ្រប់ជ្រុងជ្រោយ តែប៉ុណ្ណោះ ។
ចំណុចសំខាន់ ក្នុងការចរចារមានប្រាំ(៥)គឺ៖ នយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច វប្បធម៌ សង្គមកិច្ច និង សន្តិសុខ ហើយត្រូវតែប្រកាន់ខ្ជាប់នូវ គោលជំហរជាតិនិយមជានិច្ច គឺដើម្បីជាផលប្រយោជន៍ សម្រាប់ប្រទេសជាតិ និង ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ តែមិនមែនសម្រាប់ ផលប្រយោជន៍ របស់អាណានិគមនិយមឡើយ !!
លោក ហ៊ុន សែន តែងតាំងភរិយាជាប្រធានកិត្តិយសគណៈកម្មាធិការជាតិលើកកម្ពស់សីលធម៌សង្គម.
ក្រមសីលធម៌ គឺត្រូវស្ថិតនៅលើស្ថាប័ន ព្រះពុទ្ធសាសនា ឬ ប្បធម៌ខ្មែរ តែស្ថាប័ននេះត្រូវធៀបចោល ទុកគ្រាន់តែសម្រាប់ ធ្វើបុណ្យទាន បន្តិចបន្តួចប៉ុណ្ណោះ ។ ហើយចំពោះស្ថាប័ន ព្រះមហាក្សត្រ ក៏មិនខុសគ្នាប៉ុន្មានដែរ គឺទុកគ្រាន់តែ ធ្វើពិធីបុណ្យជាតិ បន្តិចបន្តួចប៉ុណ្ណោះ ។ ហើយព្រះមហាក្សត្រផ្ទាល់ ទុកគ្រាន់តែជា ប្រមុខរដ្ឋអត់អំណាចប៉ុណ្ណោះ គឺមិនបានដូច រូបចម្លាក់អ្នកតាផងទេ គឺរូបចម្លាក់អ្នកតា គ្រាន់បានមានមនុស្សម្នា យកធូបទៀនទៅគោរពបូជា សុំសេចក្តីសុខ សុំលេខឆ្នោត និង សម្បថសម្បែរ ផងដែរ ។ តែព្រះមហាក្សត្រវិញ អត់ដែលឮផ្សប់ផ្សាយ ថាធ្វើអ្វីសោះ ។ ដូច្នេះការគ្រងរាជ ការសោយ រាជនេះ ដូចជាអបសុខណាស់ គឺល្មមបើកឱ្យមាន ការចេញលំហែរព្រះកាយ តាមសួនច្បារសាធារណៈ តាមជនបទ តាមភូមិស្រុក បានជួបសំណេះសំណាល ជាមួយប្រជារាស្រ្ត និង បានឃើញភាព សុខទុក្ខរបស់ ប្រជារាស្រ្តផង ៕
ខ្ញុំព្រះករុណាអាត្មាភាព មានចំណាប់អារម្មណ៍ អំពីអត្ថបទអ្នកនិពន្ធរឿងមួយ ដែលបានដាក់ចំណងជើងថា “ទូកមួយ” គឺគាត់និពន្ធបានល្អ តែទាស់ត្រង់ចំណងជើង ដូចមិនសូវស៊ីសង្វាក់គ្នា ។ អត្ថបទនេះ លោកមីង ពេជ្រ សង្វាវ៉ាន គាត់បានដាក់ផ្សាយក្នុងគេហដ្ឋានរបស់គាត់ ដូចមានតំណរតភ្ជាប់មកជាមួយ ដូចមានខាង ក្រោមនេះ ៚…
ដំណើរជុំវិញអ្នកនិពន្ធម្នាក់ៈកៅ សីហាៈទូកមួយ | អ្នកនិពន្ធ ប៉ិច សង្វាវ៉ាន សូមស្វាគមន៍.
បទវិភាគ៖ តើគណបក្សមួយណាដែលប្រើយុទ្ធសាស្ត្រហិង្សា?.
អ្នកដឹកនាំទាំងពីរនាក់នេះ តើអ្នកដឹកនាំមួយណា ដែលប្រើយុទ្ធសាស្រ្តហឹង្សា ?
បើតាមការមើលឃើញ និង តាមកាស្តាប់ក្នុងវីឌីអូ ឬ រូបភាពដែលបានបង្ហោះក្នុង ទំព័រហ្វេសបូកនានា ឃើញថារដ្ឋាភិបាលខ្មែរ លោកហ៊ុន សែនបានប្រើអំពើហឹង្សាយ៉ាងខ្លាំងទៅលើប្រជាបាតុករ ធ្វើឱ្យស្លាប់និង របួសជាច្រើននាក់ ។
បើតាមការឃើញ ការស្តាប់ក្នុងវីឌីអូ ក៏ដូចជាពត៌មានដែលគេបានបង្ហោះក្នុងទំព័រហ្វេសបូកនានា សបញ្ជាក់ ឱ្យឃើញថា លោកហ៊ុន សែន មានជំនាញខ្លាំងណាស់ ខាងការប្រើយុទ្ធសាស្រ្តទ័ពបង្ក្រាបប្រជាបាតុករ ដែលគ្មានគ្រឿងអាវុធ គឺគ្រាន់តែធ្វើបាតុកម្ម ទាមទារប្រាក់ខែគោល ១៦០ ដុល្លាប៉ុណ្ណោះ ។ ប៉ុន្តែជំនាញនេះ បានធ្វើឱ្យមានប្រឹត្តិកម្មយ៉ាងខ្លាំងពី សំណាក់អង្គារសិទ្ធិមនុស្សនានា ក្នុងលោកក៏ដូចជាក្នុងស្រុក ក៏ដូចជា ពីសំណាក់ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទួទៅ ទាំងក្នុងនិងក្រៅប្រទេសដែរ ។
មិនសមកើតឡើងដល់ថ្នាក់នេះសោះ បើយើងពិនិត្យមើលឱ្យបានដិតដល់ទៅឃើញថា លោក ហ៊ុន សែន ដែលជានាយករដ្ឋមន្ត្រីក្តី និង កងទ័ពខ្មែរគ្រប់ប្រភេទក្តី កើតឡើងដោយប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ដែលបាន បោះឆ្នោតឱ្យកើតមានឡើង ដើម្បីបម្រើនិងការពារប្រទេសជាតិខ្មែរទាំងមូល តែមិនមែនដើម្បីរក្សាការពារ សម្រាប់តែបុគ្គលម្នាក់ឡើយ ។ ដូច្នេះបានន័យថា ការប្រើកម្លាំងដ៏ហឹង្សាឃោរឃៅនេះ គឺខុសហើយ ! តើខុសយ៉ាងម៉េច ? រដ្ឋាភិបាលលោកហ៊ុន សែន គួរណាស់តែកោះហៅ តំណាងបុគ្គលិក អ្នកធ្វើបាតុកម្ម ទាមទារ ប្រាក់ខែគោលទាំងនោះ មកជជែកវែកញែក រកហេតុផលសិន នេះម្យ៉ាង ។
ហើយម្យ៉ាងទៀត មុននឹងធ្វើការប្រើកម្លាំងទ័ពពិសេស បង្ក្រាបទៅលើបាតុករ ត្រូវសរសេរជាលាយលាក់ អក្សរ និង ប្រកាសប្រាប់ដោយផ្ទាល់ និង ជាសាធារណៈ ដល់ក្រុមបាតុករទាំងនោះ ឱ្យបានដឹងជាមុន ជាលើកទី១, ជាលើកទី២, និង ជាលើកទី៣ សិន ទើបប្រើវិធានការក្តៅ ។ តែវិធានការក្តៅហ្នឹង ត្រូវមានធ្វើ តាមជាជំហានៗរបស់វា គឺជំហានទី១. ត្រូវប្រើជាពាក្យសំដី ណែនាំពន្យល់ ឱ្យពួកគាត់បានយល់សិន ។ ជំហានទី២. ត្រូវប្រើសកម្មភាពដេញឱ្យពួកគាត់ចេញ ។ ជំហានទី៣. បើពួកគាត់មិនចេញ ហើយតដៃ ត្រូវប្រើការបាញ់ជាតិទឹក ឬ ផ្សែងគីមីដាក់មុខឬភ្នែក ។ ជំហានទី៤. បើការប្រើទឹកឬផ្សែង មិនមែនប្រសិទ្ធិ ភាពទេ ត្រូវប្រើដំបង និង ការបាញ់គ្រាប់ជ័រដាក់ទៅលើពួកគាត់ ។ ហើយនៅទីបំផុត ជំហានទី៥. បើប្រើគ្រឿង ទាំងអស់ដែលបានរៀបរាប់មកហើយ នៅតែមិនបាន ហើយអាចបង្ករឱ្យមានការគ្រោះថ្នាក់ ដល់ជីវិតមនុស្ស ត្រង់ចំណុចនេះគឺត្រូវប្រើអាវុធគ្រាប់មែនទែន ដើម្បីការពារខ្លួន និង ការពារអាយុជីវិត ។ តែមិនមែន ប្រើអាវុធគ្រាប់ពិត ដោយពួកគាត់គ្រាន់តែវាយដំកញ្ចក់អាគារ ឬ រថយន្ត និងដុតកង់ឡាន នោះទេ ។
ជាធម្មតាបើតាមអាត្មាធ្លាប់ដឹងនិងធ្លាប់ជួបប្រទះ ត្រឹមជំហានទី២ មនុស្សភាគច្រើនគឺដើរចេញហើយមិន នៅទេ វាអស្រ័យទៅលើជំនាញការខាងការចរចារ និង ការនិយាយស្តី។ ហើយអាត្មាធ្លាប់ធ្វើការងារខាង រក្សាសន្តិសុខនេះ ចំនួន ដប់ប្រាំមួយ (១៦) ឆ្នាំដែរ ហើយបានរៀនចប់ថ្នាក់សន្តិសុខ នៅមហាវិទ្យាល័យពីរ និង បានប្រឡងជាប់ យកប័នបើកក្រុមហ៊ុនសំដាប់ថ្នាក់រដ្ឋ ផ្នែករក្សាសន្តិសុខ និង ម្ភៃឆ្នាំក្នុងការពិសោធន៍ ផ្ទាល់ដៃ នៅសហរដ្ឋអាមេរិក និង ទាហានខ្មែរក្រហមនៅស្រុកខ្មែរ ដូច្នេះមានតម្រិះគ្រប់គ្រាន់ ក្នុងការយល់ ដឹង និងនិយាយស្តី អំពីរឿងរក្សាសន្តិសុខនេះ ។ ក្នុងការចុះធ្វើការងារ មិនដែលបានប្រើអំពើហឹង្សាអ្វីទាំង អស់ ខ្នោះដៃក៏មាន ជាតិគីមីបាញ់ដាក់ភ្នែកក៏មាន ដំបងប៉ូលិស និង កាំភ្លើងខ្លីក៏មាន គឺមិនដែលចាំបាច់ ប្រើទេ គឺប្រើតែពាក្យសំដីប៉ុណ្ណោះ ។ ក្នុងប្រវត្តិសាស្រ្តអ្នករក្សាសន្តិសុខកម្រមានណាស់ ឬ ប្រហែលជាមិន មានទេក្នុងលោក ចំពោះអ្នកដែលមិនប្រើប្រាសរបស់ និង អំពើហឹង្សា ទាំងអស់នេះ ។ តែចំពោះអាត្មាវិញ មិនចាំបាច់ប្រើអំពើហឹង្សាទេ តែធានាថារក្សាសន្តិសុខបានល្អណាស់ ល្អជាងអ្នក ប្រើអំពើហឹង្សាឆ្ងាយ ណាស់ ។
រឿងការប្រើអំពើហឹង្សា វាកើតចេញមកពីអត្តចរិករបស់មនុស្ស ជាពិសេសមនុស្សដែលមានអំណាច ហើយ ដែលបានរៀនចេញមកពីគ្រូកំណាច បក្សពួកកំណាច ដែលគេបង្ហាត់បង្រៀនខាងតែ ការប្រើអំពើឃោរ ឃៅ ព្រៃផ្សៃ តែប៉ុណ្ណោះ ហើយពួកគេមិនបាន ចូលសាលាខាងសីលធម៏ និង ខាងគោរពសិទ្ធិមនុស្សឡើយ ដូច្នេះពួកគេដឹងតែ ខាងប្រើអំពើហឹង្សាតែប៉ុណ្ណោះ ចំណុចនេះហើយ ដែលជាចំណុចខ្វះខាត ចំពោះអ្នក ដឹកនាំខ្មែរ ក៏ដូចជាកងទ័ពប្រដាប់អាវុធខ្មែរ ៕
ផែនទីភូមិសាស្ត្រនៃប្រទេសកម្ពុជា (ជំពូកទី១).
តាមរយៈលោកជុន ច័ន្ទបុត្រ, វិទ្យុអាស៊ីសេរី !!
ផែនទីខាងក្រោមនេះ មិនផែនទីរបស់វិទ្យុអាស៊ីសេរីដាក់ទេ គឺអាត្មាបានដកស្រង់យកផែនទីពីក្នុងទំព័រ ហ្វេសបូកមកដាក់ ដើម្បីអោយខ្មែរយើងទាំងអស់គ្នា ជួយពិចារណាឡើងវិញ ត្រង់ចំណុចគំនូសពណ៌ លឿងក្នុងផែនទីនេះ ។ ប្រហែលជាអ្នកគូផែនទីនេះ គេចង់បង្ហាញថាថៃ ចេញមកពីកោះម៉ាឡេស៊ី ឬយ៉ាងណា ដែលបានវាយឈ្លានពានដណ្តើមយក ដីខ្មែរភាគខាងលិចមួយចំណែកធំ។ តែមិនមែនថៃនេះ ចេញមកពីប្រទេសចិនភាគខាងត្បូងទេឬអី នេះជាចំណុចទី១។ ហើយចំណុចទី២. ត្រង់ចំណុចគំនូសពណ៌ ស្វាយ ដែលតំណាង្យប្រទេសដៃវៀត ឬ ដីវាទ ហើយក្រោយមកជាប្រទេសវៀតណាម ។ តើពួកនេះចេញ មកពីប្រភពណាមកដែរ? ដោយសារគេមិនបានប្រាប់ថា ជាយួនដែលចេញមកពីចិនទេ ហើយថៃក៏ ដូច្នោះដែរ ។ ដូច្នេះផែនទីនេះ គេចង់បញ្ជាក់ថា ជនជាតិថៃក្តី ឬ យួនក្តីជាជនជាតិមួយ មិនមែនមកពី ប្រទេសចិនទេ! មែនទេ ? ខ្ញុំព្រះករុណាអាត្មាភាពយល់ថា ចង់មិនចង់ គេមានន័យក្លែងបន្លំផែនទីពិត របស់ខ្មែរ ឬ ពិភពលោកហើយ !!
កងកម្លាំងពិសេសលេខ ៩១១ របស់ហ៊ុន សែនបានបាញ់សម្លាប់ និង ធ្វើឱ្យរបួសប្រជាបាតុករខ្មែរ ដែល គ្មានអាវុធ រាប់សិបនាក់ យ៉ាងសាហាវឃោរឃៅព្រៃផ្សៃបំផុត ជាលើកទីពីរ បន្ទាប់ពីករណីយ៍ធ្វើរដ្ឋប្រហារ នៅថ្ងៃ ៥-៦ កក្កដា ១៩៩៧ ផ្តួលរំលំនាយករដ្ឋមន្រ្តីទីមួយ ព្រះអង្គម្ចាស់រន្នរិទ្ធមក ។ ករណីយ៍ថ្ងៃ៥-៦កក្តដា ១៩៩៧ នោះសាហាវខ្លាំងណាស់ គឺជនរង្គ្រោះ ត្រូវបានគេវាយធ្វើបាបយ៉ាងដំណំ ហើយសម្លាប់ ដោយ កាត់អណ្តាត កាត់ស្លឹកត្រចៀក កាត់ដៃ កាត់ច្រមុះ រួចជីកកប់សាកសពបំបិទភស្តុតាំង នៅខែត្រកំពុងស្ពឺ ។
ហើយក្រោយពីការបង្រាប ដោយបាញ់សម្លាប់ និង ធ្វើឱ្យរបួស ប្រជាបាតុកររាប់សិបនាក់ យ៉ាងសាវហាវ ឃោរឃៅ និង ព្រៃផ្សៃមក នៅថ្ងៃទី ៤ មករានេះ លោកអគ្គមេបញ្ជាការកងទ័ព ទា បាញ់ បានប្រកាសថា គាត់នឹងកងទ័ពកម្ពុជាទាំងមូលផ្តេជ្ញា ការពារលោកហ៊ុន សែនឱ្យកាន់តំណែង ជាបន្តរទៀត បើទោះបីជា ហ៊ុន សែន មានកំហុសខុសត្រូវយ៉ាងណាក៏ដោយ។
ដូច្នេះបានន័យថា ពួកគាត់ដាច់ខាត ការពាររដ្ឋអំណាចរបស់លោកហ៊ុន សែន ឱ្យទាល់តែបាន ។ ចំណុច នេះ គាត់នឹងប្រើប្រាសកម្លាំងកងទ័ព ដែលនៅក្រោមបញ្ជារបស់គាត់ ឱ្យការពារលោកហ៊ុន សែន និង រដ្ឋាភិបាលសព្វថ្ងៃនេះ ឱ្យបានគង់វង់ជាដាច់ខាត ។ អញ្ចឹងបានន័យថា ពួកគាត់គឺហ៊ុន សែន នឹងដាក់ទឹក ដីកម្ពុជាទាំងមូល ចូលទៅក្នុងប្រទេស ផ្តាច់ការទាំងស្រុង ដែលមានអំណាចកងទ័ពជាអ្នកគ្រប់គ្រងការពារ ។
តើពួកគាត់ធ្វើនេះសំអាងទៅលើអ្វី ? គឺសំអាងទៅលើយួន នៅពីក្រោយពិតប្រាកដណាស់ ។ សំណួរសួរថា តើរបបផ្តាច់ការហ៊ុន សែនលើកនេះ នៅបានយូរប៉ុណ្ណា ហើយតើមានប្រទេសមហាអំណាចណាទេ ដែល នៅពីក្រោយលើកនេះ? កាលពីមុនបានសហភាពសូវៀត តែសហភាពសូវៀតបានដួលរលំ ដោយសារ តែជួយយួន ឱ្យឈ្លានពានខ្មែរ ក្នុងរយៈពេល ១០ ឆ្នាំ ។
ហើយតើប្រទេសចិន តើរបបហ៊ុន សែន អាចពឹងពាក់បានទេ ? បើរបបនេះធ្លាប់តែជាអ្នកស៊ីសាច់ហុត ឈាមគ្នា ដោយសារ តែយួនក្បត់ចិន ហើយតើចិនទុកចិត្តរបបហ៊ុន សែនឬទេ ? គឺច្បាស់ជាគ្មានទុកចិត្ត ជនក្បត់ឡើយ គឺគ្មានសង្ឃឹមថាចិននឹងជួយទេ ។ តើមានប្រទេសណា ដែលអាចជួយ យួននឹងហ៊ុន សែនទៀត បើក្បត់គេគ្រប់គ្នាអស់ហើយលើ ពិភពលោក ។ គ្បត់ចុងក្រោយគឺ ប្រទេសដែលចុះហត្ថលេខា ទទួលស្គាល់សន្ធិសញ្ញាកម្ពុជាសន្តិភាព នៅទីក្រុងប៉ារិសថ្ងៃ ២៣ តុលា ១៩៩១។
សារុបលទ្ធផលមក របបឬរដ្ឋាភិបាលលោកហ៊ុន សែន ដែលគាំទ្រដោយយួន មិនអាចគង់វង់បានយូរឡើយ ! មានទ័ពកម្ពុជាទាំងមូលមែន តែទាហានទាំងអស់ មិនមែនកូនចៅ ហ៊ុន សែន និង ទា បាញ់ ទាំងអស់ឯណា កឺកូនចៅខ្មែរអ្នកស្នេហាជាតិ តែមិនមែនអ្នកស្នេហា អានានិគមយួន ដូចលោកហ៊ុន សែនទេ !!
ខាងក្រោមនេះ ចូរចុចស្តាប់ពត៌មាន វិទ្យុវីអូអែ (VOA) វិទ្យុអាស៊ីសេរី (RFA) និង វិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ (RFI) ដែលនិយាយអំពី ទាហានពិសេសលេខ ៩១១ របស់ហ៊ុន សែនចេញបង្ក្រាប ប្រជាបាតុករ និង លោកទា បាញ់ប្រកាសយកទាហានការពារ លោកហ៊ុន សែន និង រដ្ឋាភិបាលខុសច្បាប់ ឬ រដ្ឋាភិបាលមិនគ្រប់ទឹក ។
ហើយចង់ដឹងផងដែរថា តើគណបក្សប្រឆាំង ឬ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ របស់លោក សម រង្ស៊ី និង លោកកឹម សុខា គិតធ្វើយ៉ាងម៉េច ដើម្បីយកជ័យជំនះលើលោកហ៊ុន សែន និង គណបក្សប្រជាជន ដែលមានយួននៅការពារពីខាងក្រោយបែបនេះ ?
វិទ្យុវីអូអេ(VOA)យកពត៌មានបានល្អ និង អត្ថាធិប្បាយបានល្អជាងគេ។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីអន់ជាងគេលើកនេះ ។
បន្ទាប់មកវិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិល្អលេខ២ក្នុងការយកពត៌មាននិងការផ្សាយ។
សូមចូលមើលសភាពការណ៍ នៅស្រុកខ្មែរភ្នំពេញថ្ងៃនេះ គឺសភាពការណ៍កាន់តែយ៉ាប់ខ្លាំងហើយ គឺសូមនាំគ្នាតាមដាន !!
មនុស្សស្លាប់និងរបួសជាច្រើននាក់ពេលប៉ះទង្គិចនៅសួនកាណាឌីយ៉ា.
ធម៏ទេសនារបស់ព្រះសង្ឃៈ តើខ្ញុំខុសអ្វី? (Virtues Sermon: “What have I done wrong?”) ។ កំហុសមាន ច្រើនណាស់ បើយើងពិនិត្យឱ្យបានដិតដល់ទៅ ។ ដើម្បីសិក្សាឱ្យបាន ស៊ីជម្រៅ ត្រូវសង្ខេបសេចក្តីមក នៅត្រឹម គោលគំនិតប្រាំ (៥) យ៉ាងគឺ៖ I. នយោបាយ II. សេដ្ឋកិច្ច III. វប្បធម៌ IV. សង្គមកិច្ច និង V. សន្តិសុខ ។
បានន័យថា អ្នកដឹកនាំរដ្ឋ ប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ, អ្នកដឹកនាំសេដ្ឋកិច្ចរដ្ឋ ប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ, អ្នកដឹកនាំ វប្បធម៌ខ្មែរ ប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ, អ្នកដឹកនាំផ្នែកសុខាភិបាលខ្មែរ ប្រព្រឹត្ត អំពើពុករលួយ, និង អ្នកដឹកនាំ ខាងសន្តិសុខរដ្ឋ ប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ ។ គឺពួកគេស៊ុំគ្រលំ ឬ ឃុបឃិតគ្នា ប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយទាំងអស់ គ្នា ។
ចូរស្តាប់ព្រះសង្ឃអង្គនេះទេសនា មានថេរៈដីការពន្យល់ អំពីថា “តើខ្ញុំខុសអ្វី?” នៅយូធូបខាងក្រោមៈ “What have i done wrong?” in youtube below:
ការប្រកួតយកខ្មែរក្រវ៉ាត់ ស្រាបៀរខ្មែរ ថ្ងៃនេះដូចជាមិនប្រក្រតី ការប្រើល្បីច និង ក្បួនស៊ីសំណូក ការឃុបឃិតគ្នា ដូចបានបង្ហាញឱ្យឃើញ យ៉ាងច្បាស់ ក្រឡែត ពីសំណាក់អ្នក ចាត់ចែង ក្នុងការប្រដាល់ ឬ យ៉ាងណាចូរនាំគ្នាទស្សនា ដើម្បីឱ្យបានឃើញ បានយល់ បានឮទាំងអស់គ្នា ។ ខាងក្រោមនេះ ជាខែបណ្តាញតរភ្ជាប់ សូមចុចមើល ៚…
2013-12-22 : BayonTV Live Khmer Boxing – Kbach Kun Boran Khmer – Khmer Live TV.
លោកកឹម សុខា បានទទួលកម្រងផ្កាពីព្រះសង្ឃចៅអធិការវត្តធម្មវរារាម
លោកកឹម សុខា ទទួលការប្រទានពរពីព្រះសង្ឃវត្តធម្មវរារាម បន្ទាប់ពិបានទទួលបច្ច័យ ៧,០០០ដុល្លាពីព្រះសង្ឃជាចៅអធការ សរុបបច្ច័យប្រហែល ១០,០០០ដុល្លាថ្ងៃនេះ។
លោកកឹម សុខា ទទលការប្រទានពរពីព្រះសង្ឃវត្តធម្មវរារាម
លោកកឹម សុខា បានមកទស្សនាកន្លែងព្រះសិទ្ធត្ថទ្រងប្រសូត្រ
លោកកឹម សុខា ថតជាមួយព្រះសង្ឃចៅអធិការវត្តធម្មវរារាម
លោកកឹម សុខា ថតជាមួយចៅអធិការ លោកគ្រូសូត្រនិងភិក្ខុស៊ូកបវត្តធម្មវរារាម
លោកកឹម សុខា ទស្សនាព្រះ៥ព្រះអង្គ
លោកកឹម សុខា ទស្សនាទេវតាកាន់ផ្កា
លោកកឹម សុខានិងព្រះសង្ឃត្រូចូលសាលាបុណ្យវិញ សាលាបុណ្យនេះធ្វើអស់លុយ ៦ សែនដុល្លា កាលពេលនោះ សម្តេចសង្ឃរាជ្យទេព សង្សបាននិមន្តមកចូលរួមសម្ភោធដែរ។
លោកកឹម សុខានិងអាចារ្យវត្ត
PLEASE JOIN MILLION KHMER MARCH FOR JUSTICE AND CHANGE !!
ចូរនាំគ្នារងចាំមើលទូរទស្សន៍អន្តរជាតិ ដែលផ្សាយផ្ទាល់ពីទីក្រុងឡាអេ ប្រទេសហូឡង់ អំពីរឿងការ បកស្រាយនូវ សាលដីការឿងប្រាសាទព្រះវិហារ នៅម៉ោង ៤ រសៀលនៅស្រុកខ្មែរ ដែលត្រូវម៉ោង ១ អាធ្រាតុ នៅសហរដ្ឋអាមេរិក ប៉ែលខាងលិច ឬ ប៉ាស៊ីហ្វិក ឬត្រូវម៉ោង ១០ យប់ ម៉ោងនៅខាងកើតសហរដ្ឋ ។ បើចង់មើលតាមទូរទស្សន៍ អន្តរជាតិ សូមចុចមើលតាម បណ្តាញបន្តរនៅខាងក្រោម ៚…
ចូរតាមដានមើល តាមរយៈពត៌មានដូចមាននៅខាងក្រោម៚…
VOD Hot News – កែវ រំចង់ បើកប្រវត្តិសាស្ត្រចាញ់ដៃគូក្នុងស្រុក.
នេះជាផែនទីទាហានសេះ របស់ម៉ុងហ្គោល ដែលវាយចូលមកភូមិភាគ អាស៊ីអគ្នេយ៍សម័យនោះ តែមិនបានប៉ះពាល់ខ្មែរទេ ដោយសារហេតុអ្វី? តើអស់លោកអ្នកយល់យ៉ាងណាដែរ? សូមជួយ មើលទាំងអស់គ្នា ហើយសូមជជែកវែក ញែកទាំងអស់គ្នា ។ សូមអរគុណទុកជាមុន !!
ដោយសារបវរកញ្ញាវៀតណាមឆ្នាំ ២០១៣នេះ ឆក់ឱកាសប្រកាសថាខ្លួន ជាបវរកញ្ញាតំណាងឱ្យ វៀត ណាមផងខ្មែរផង ។ គួរឱ្យសោកស្តាយណាស់ ខ្មែរយើងមានប្រជាពលរដ្ឋ ១៥ លាននាក់ដែរ តែគ្មាន បវរកញ្ញាសម្រាប់ការ ប្រកួតប្រជែងពិភពលោកនឹងគេ ។ បើតាមមើលឃើញ រូបស្រ្តីខ្មែរក្នុងហ្វេសបូក មួយចំនួន ស្អាត់ជាងបវរកញ្ញា វៀតណាឆ្ងាយណាស់ តើហេតុអ្វីបានជាខ្មែរ គ្មានបវរកញ្ញា សម្រាប់ជា តំណាង ប្រទេសខ្មែរនឹងគេ ? តើរឿងនេះមកពី ប្រទេសជាតិខ្មែរ ឈប់ជាប្រទេសខ្មែរ សម្រាប់ខ្មែរទៀត ហើយឬអី ! សូមអស់លោកដែលជាខ្មែរ និង ជាអ្នកដឹកនាំខ្មែរគ្រប់រូប ពិចារណា និង ជួយឆ្លើយនឹង សំណួរនេះផង ! សូមអរគុណទុកជាមុន !!
ខាងក្រោមនេះ ជារូបវីឌីអូក្នុងយូធូប ដែលសម្ភាសផ្ទាល់ពី វិទ្យុវីអូអេខ្មែរ នៅថ្ងៃនេះ ២៩តុលា ឆ្នាំ២០១៣ សូមអញ្ជើញចូលចុចមើល រូបភាព និងស្តាប់ ឱ្យបានជ្រាពជាដំណឹង !!
បវរកញ្ញាវៀតណាមឆ្នាំ២០១៣ តាំងខ្លួនជាតំណាង ឱ្យប្រទេសខ្មែរផង ឱ្យប្រទេសវៀតណាមផង !!
ថ្ងៃបុណ្យខួបគប្រប់ ៩ ព្រះវស្សា ក្នុងការគ្រងរាជ្យ របស់ព្រះបាទនរោត្តម សីហមុនី បន្តរពីព្រះបាទនរោត្តម សីហនុ (២៩ តុលា ឆ្នាំ២០០៤-២៩ តុលា ឆ្នាំ២០១៣) ។ តើព្រះអង្គមានស្នាព្រះហស្ថអ្វីខ្លះ ក្នុងរយៈ ៩ ព្រះវស្សានេះ ? ចូរមើលអាននូវទស្សនៈនានា ដែលវិទ្យុអាស៊ីសេរីទទួលបានដូចខាងក្រោម៖
របបប្រជាធិបតេយ្យនៅស្រុកខ្មែរ អ្នកបំរើគេមានផ្ទះវិឡាស្កឹមស្កៃ តែអ្នកដែលត្រូវគេបំរើ អត់មានផ្ទះនៅ អត់បាយហូប ហើយត្រូវអ្នកបំរើ គេដេញចេញ ពីទឹដីរបស់ខ្លួន !!
នេះជាជីវភាពផ្ទះរបស់ប្រជាជន អ្នកដែលត្រូវគេបំរើ !!
នេះជាជីវភាពផ្ទះរបស់អ្នកដែលបំរើប្រជាជន !!
TO SEE HOW THIS POLITICAL SYSTEM STRUCTURE WORKS FOR UNITED STATES !!
តើរដ្ឋាភិបាលខ្មែរសព្វថ្ងៃនេះ ជារដ្ឋាភិបាលតាជូជកមែនឬ ?
១. គិតតែពីស្មូមទានគេ និង ខ្ចីលុយគេ ជំពាក់លុយគេ រាប់ពាន់លានដុល្លា
២. យកមកអភិវឌ្ឍគ្មានតម្លាភាព
៣. ឃុបឃិតប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ កេងប្រវ័ញ្ញលើលុយកាក់ជំនួយ
៤. កេងប្រវ័ញ្ញទ្រព្យសម្បត្តិជាតិ ទ្រព្យសម្បត្តិប្រជាពលរដ្ឋ
៥. ស្មូមសន្លឹកឆ្នោត កេងប្រវ័ញ្ញបន្លំ បោកប្រាសសន្លឹកឆ្នោតរាស្រ្ត
ទាំងអស់នេះហើយ ជារដ្ឋាភិបាលតាជូជក ខាងក្រោមសូមស្តាប់ទំនួញតាជូជក !!
ដំណាលអំពិរឿងរ៉ាវនៃព្រាហ្មណ៍ចាស់ម្នាក់ ឈ្មោះជូជកជាស្មូម តែងដើរស្មូមទានអ្នកស្រុកចិញ្ចឹមជីវិត គាត់សុំសព្វសុំគ្រប់ សន្សំច្រកទុកក្នុងថង់យាមធំ ។ អំណើះតមក គាត់សន្សំទ្រព្យទុកបានច្រើន គិតជា មាស ១០០ តម្លឹង ហើយបាននាំយកទៅ ផ្ញើរទុកនឹងត្រកូលព្រហ្មណ៍មួយជាសំឡាញ់ រួចគាត់ខំស្វះស្វែង រកលាភ ដោយសារការសុំទានគេ តាមភូមិស្រុក និគមជនបទផ្សេងៗ តទៅទៀត ។ ត្រកូលព្រាហ្មណ៍ ប្តីប្រពន្ធ ក្រោយដែលបានទទួលបញ្ញើរតាជូជក ដែលជាទ្រព្យក្តៅក្រហាយ បណ្តាលឱ្យធ្លាក់ខ្លួន ទៅជាក្រលំបាកតោកយ៉ាក លុះឃើញថាតាជូជកបាត់យូរពេក ស្មានថាគាត់ស្លាប់ បាត់បង់ទៅហើយ ទើបយកទ្រព្យបញ្ញើរនោះចាយវាយអស់ទៅ ។
ឯតាជូជក ដើរសុំទានគេសព្វភូមិស្រុក នៅទីបំផុត គាត់វិលត្រឡប់ មករកត្រកូលព្រាហ្មណ៍ ដែលទទួល បញ្ញើរគាត់ៗ ទារយកទ្រព្យដែលគាត់បានផ្ញើរទុក កាលពីថ្ងៃមុននោះ ។ ត្រកូលព្រាហ្មណ៍ ប្តីប្រពន្ធរកអ្វី សងគាត់ពុំបាន ក៏លើកកូនក្រមុំតេមួយ ឈ្មោះអមិត្តតាបនាទយៈ ទៅតាជូជកៗ ក៏ស្រឡាញ់ពេញចិត្តនឹង ប្រពន្ធក្រមុំរបស់គាត់ណាស់ ទើបគាត់នាំបណ្តើរនាង ទៅកាន់ស្រុកកលិង្គរាស្រ្ត ដែលជាស្រុកកំណើត របស់គាត់ ។
នាងអមិត្តតាបនា បានរួមសុខទុក្ខនឹងតាជូជក មិនបានយូរប៉ុន្មាន ស្រាប់តែមួយថ្ងៃនោះ ពពួកប្រពន្ធរបស់ ពួកព្រហ្មណ៍កំឡោះៗនៅស្រុកនោះ រករឿងជេរវាយនាង អមិត្តបនានោះ ដោយប្រការផ្សេងៗ នៅពេល ដែលនាងកាន់ក្អម ទៅដងទឹកឯកំពុងទឹក ។
កាលនាងអមិត្តបនា ត្រឡប់មកពីកំពុងទឹកវិញ ក៏ប្រើតាជូជកជាស្វាមីជរា ឱ្យចេញទៅរកសុំទាសាទាសី យកមកបម្រើជំនួសដៃជើងនាង ទើបនាងសុខចិត្តនៅបំរើ គាត់តទៅទៀត ។ ដោយសេចក្តីស្នេហា ដ៏លើសលប់ ចំពោះភរិយាក្រមុំរបស់គាត់ៗ ខំកាត់ចិត្តចេញចោលលំនៅទាំងទើសទាល់ ខំធ្វើដំណើរ កាត់ព្រៃចេញវាលតាមផ្លូវឆ្ងាយ ដាច់ស្រយាល ឈមមុខសំដៅទៅរក អាស្រមសាលានៃ ព្រះបាទស្រី វេស្សន្តរឯភ្នំគរីវង្គត ។
តាព្រឹទ្ធាចារ្យ ខំដើរត្រេចជជ្រុលជជ្រក រៀងរាបដល់ទៅមាត់ព្រៃ ជីតលំនៅនៃចេតបុត្រព្រានព្រៃ ស្រាប់តែឆ្កែទាំងហ្វូងរបស់ចេតបុត្រ ព្រុសដេញចោមរោមតាជូជកៗ ភ័យខ្លាំងទាំងស្រែកបណ្តេញថា ឆ្កែ!! ខំរត់សស្លឺតសស្លក់ ប្រវារឡើងដើមឈើ ហើយគាត់ស្រែកទ្រហោយំ រកព្រះបាទស្រីវេស្សន្តរ ។ ជួនជាចេតបុត្រព្រានព្រៃ បានឮសូរមាត់ទ្រហោយំ ច្រឡំនឹងសម្លេងឆ្កែព្រុស ក៏ម្នីម្នាចេញទៅរកមើល ស្រាប់តែបានឃើញ ព្រហ្មណ៍ស្រមូវនៅលើចុងព្រឹក្សា ទើបព្រានប្រវាចាប់ធ្នូលើកឡើង ប្រុងនឹងបាញ់ សម្លាប់ ដោយយល់ថាជាស្មូមចង្រៃ ត្រេចចររកបៀតបៀនព្រះអង្គទៀត ។
តាជូជកក៏បានពោលពាក្យកុហក់ថា ខ្លួនគាត់មិនមែនជាស្មូមទេ គឺជារាជទូតដែលព្រះបាទស្រីសញ្ជ័យ ទ្រង់ត្រាស់ប្រើមកទូលសួរពត៌មាន ព្រះរាជបុត្ររបស់ព្រះអង្គ ។ ចេតបុត្រក៏ជឿស៊ុបឥតសង្ស័យ ទើបកាប់ ឈើធ្វើជាបង្អោង ឱ្យតាជូជកចុះមក ហើយនាំទៅលំនៅអាត្មា ធ្វើបដិសណ្ឋារកិច្ច ហើយចង្អុលបង្ហាញផ្លូវ ទៅកាន់អាស្រមសាលា របស់ព្រះបាទស្រីវេស្សន្តរ ឯភ្នំគីរីវង្គតនោះហោង ។៚
ថ្ងៃនេះជាថ្ងៃបុណ្យគម្រប់ ១ ឆ្នាំនៃការចូលទីវង្គត់ របស់ព្រះបាទសម្តេចមាហាវីរក្សត្រ នរោត្តម សីហនុ ១៥ តុលា ២០១២ – ១៥ តុលា ២០១៣ !!
រចនាសម្ព័ន្ធនយោបាយ សំខាន់បំផុតដែល ប្រជាពលរដ្ឋ និង ប្រទេសជាតិខ្មែរ គ្រប់រូបត្រូវការគឺ រចនាសម្ព័ននយោបាយ ដែលអាចធានាស្ថិរភាព នយោបាយ-នយោបាយ, នយោបាយ-សេដ្ឋកិច្ច, នយោបាយ-វប្បធម៌, នយោបាយ-សង្គមកិច្ច, និង នយោបាយ-សន្តិសុខ ក្នុងសង្គមខ្មែរ។ ការផ្លាសប្តូរនេះ មិនមែនជាការផ្លាស់ប្តូរ តែអ្នកដឹកនាំមួយចំនួននោះទេ គឺផ្លាស់ប្តូរដល់ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរគ្រប់រូប តាំងពីថ្នាក់លើដល់ថ្នាក់ក្រោម និង គ្រប់និន្នាការ នយោបាយទាំងអស់ ដោយគ្មានការប្រកាន់ និង រើសអើងឡើយ ។ សូមអ្នកដឹកនាំខ្មែរ ពិចារណាឱ្យបាន ដិតដល់និងស៊ីជម្រៅ ដើម្បីកុំឱ្យមានវិបត្តិ ដដែលៗឡើយ !!
ខាងក្រោមនេះ ចូរមើលនូវតួនាទី និង តំណែង នៅក្នុងជួររដ្ឋាភិបាលខ្មែរ កាលពីអាណត្តិទី ៤ ៚…
ច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ជំពូក ២ អំពីព្រះមហាក្សត្រៈ
មាត្រា ៧
ព្រះមហាក្សត្រកម្ពុជា ទ្រង់គ្រងរាជសម្បត្តិ ប៉ុន្តែទ្រង់មិនកាន់អំណាចឡើយ ។
ព្រះមហាក្សត្រ ទ្រង់ជាព្រះប្រមុខរដ្ឋមួយជីវិត ។
ព្រះមហាក្សត្រ មិនអាចនរណា រំលោភបំពានបានឡើយ ។
មាត្រា ៨
ព្រះមហាក្សត្រ ព្រះអង្គទ្រង់ជានិមិត្តិរូប នៃឯកភាពជាតិ និង និរន្តរភាពជាតិ ។
ព្រះមហាក្សត្រ ទ្រង់ជាអ្នកធានា ឯករាជ្យជាតិ អធិបតេយ្យភាព និង បូរណភាពទឹកដី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ទ្រង់ជាអ្នកធានា ការគោរពសិទ្ធិ និង សេរីភាព របស់ប្រជាពលរដ្ឋ និង ការគោរព សន្ធិសញ្ញាអន្តរជាតិ ។
មាត្រា ៩
ព្រះមហាក្សត្រ ទ្រង់មានតួនាទី ខ្ពង់ខ្ពស់ជាអាជ្ញាកណ្តាល ដើម្បីធានាការប្រព្រឹត្តទៅ នៃអំណាចសាធារណៈ ឱ្យមានភាពទៀងទាត់ ។
មាត្រា ១០
របបរាជានិយមកម្ពុជា ជារបបជ្រើសតាំង ។
ព្រះមហាក្សត្រ ទ្រង់ឥតមានព្រះរាជ អំណាចចាត់តាំង ព្រហរាជទាយាទ សម្រាប់ក្រងរាជសម្បត្តិឡើយ ។
មាត្រា ១១ ថ្មី
ក្នុងករណីដែលព្រះមហាក្សត្រ ពុំអាចបំពេញព្រះរាជភារៈ ជាព្រះប្រមុខរដ្ឋ បានដូចធម្មតា ដោយព្រះអង្គទ្រង់ប្រឈួនជាទម្ងន់ មានការពញ្ជាក់ដោយក្រុមគ្រូពេទ្យជំនាញ ជ្រើសរើសដោយប្រធានព្រឹទ្ធសភា ប្រធានរដ្ឋសភា និង នាយករដ្ឋមន្រ្តី នោះប្រធានព្រឹទ្ធសភា បំពេញភារកិច្ច ប្រមុខរដ្ឋជំនួសព្រះអង្គ ក្នុងឋានៈជាព្រះរាជានុសិទ្ធិ ។
ក្នុងករណីដែលប្រធានព្រឹទ្ធសភា ពុំមានលទ្ធភាពបំពេញភារកិច្ច ជាប្រមុខរដ្ឋជំនួស ព្រះមហាក្សត្រ ក្នុងឋានៈជាព្រះរាជានុសិទ្ធិ ពេលព្រះអង្គទ្រង់ប្រឈួនជាទម្ងន់ ដូចមានចែង ក្នុងវាក្យខ័ណ្ឌ ខាងលើ ប្រធានរដ្ឋសភា ជាអ្នកបំពេញភារកិច្ចនេះ ។
តំណែងជាប្រមុខរដ្ឋ ជំនួសព្រះមហាក្សត្រ ក្នុងឋានៈជាព្រះរាជានុសិទ្ធិនេះ អាចនឹងដូរឥស្សរជនផ្សេងទៀត ក្នុងករណីដូចដែលបាន ចែងក្នុងវាក្យខ័ណ្ឌខាងលើ តាមឋានានុក្រម ដូចតទៅៈ
ក-អនុប្រធានទិ១ ព្រឹទ្ធសភា
ខ-អនុប្រធានទី១ រដ្ឋសភា
គ-អនុប្រធានទី២ ព្រឹទ្ធសភា
ឃ-អនុប្រធានទី២ រដ្ឋសភា
មាត្រា ១២ ថ្មី
នៅពេលព្រះមហាក្សត្រទ្រង់ចូលទីវង្គត ប្រធានព្រឹទ្ធសភា ទទួលផារកិច្ច ជាប្រមុខរដ្ឋស្តីទី ក្នុងឋានៈជាព្រះរាជានុសិទ្ធិ នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ។
ក្នុងករណី ដែលប្រធានព្រឹទ្ធសភា ពុំមានលទ្ធភាព បំពេញភារកិច្ច ជាប្រមុខរដ្ឋស្តីទីជំនួស ព្រះមហាក្សត្រ ក្នុងពេលព្រះអង្គចូលទីវង្គត ការទទួលភារកិច្ចជាប្រមុខរដ្ឋស្តីទី ក្នុងឋានៈជាព្រះរាជានុសិទ្ធិ ត្រូវអនុវត្តតាមវាក្យខ័ណ្ឌទី២ និង ទី៣ នៃមាត្រា ១១ ថ្មី ។
មាត្រា ១៣ ថ្មី
ក្នុងរយៈវេលា៧ ថ្ងៃយ៉ាងយូរ ព្រះមហាក្សត្រថ្មី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ត្រូវបានជ្រើសរើស ដោយក្រុមប្រឹក្សារាជសម្បត្តិ ។
សមាសភាពនៃក្រុមប្រឹក្សារាជសម្បត្តិមានៈ
-ប្រធានព្រឹទ្ធសភា
-ប្រធានរដ្ឋសភា
-នាយករដ្ឋមន្រ្តី
-សម្តេចព្រហសង្ឃរាជ គណៈមហានិកាយ និង គណៈធម្មយុត្តិនិកាយ
-អនុប្រធានទី១ និង អនុប្រធានទី២ ព្រឹទ្ធសភា
-អនុប្រធានទី១ និង អនុប្រធានទី២ រដ្ឋសភា
ការរៀបចំ និង ការប្រព្រឹត្តទៅ នៃក្រុមប្រឹក្សារាជសម្បត្តិ និង មានកំណត់ក្នុងច្បាប់មួយ ។
មាត្រា ២០
ព្រះមហាក្សត្រ ទ្រង់ទទួលសវនាការជាផ្លុវការ ពីរដងក្នុងមួយខែ ឱ្យនាយករដ្ឋមន្រ្តី និង គណៈរដ្ឋមន្រ្តី ចូលគាល់រាយការណ៍ ទូលថ្វាយទ្រង់ជា្រប អំពីសភាពការណ៍ នៃប្រទេសជាតិ ។
មាត្រា ២១
តាមសេចក្តីស្នើរបស់គណៈរដ្ឋមន្រ្តី ព្រះមហាក្សត្រទ្រង់ឡាយ ព្រះហស្ថលេខាលើ ព្រះរាជក្រិត្យតែងតាំង ផ្លាស់ប្តូរ ឬ បញ្ចប់ភារកិច្ច មន្រ្តីជាន់ខ្ពស់ស៊ីវិល និង យោធា ឯកអគ្គរដ្ឋទូត និង ប្រេសិតវិសាមញ្ញ និង ពេញសមត្ថភាព ។
តាមសេចក្តីស្នើរបស់ ឧត្តមក្រុមប្រឹក្សា នៃអង្គចៅក្រម ព្រះមហាក្សត្រ ទ្រង់ឡាយព្រះហស្ថ លេខាលើព្រះរាជក្រិត្យតែងតាំង ផ្លាស់ប្តូរ ឬ ដកចៅក្រម ផ្នែកយុត្តាធិការ ។
មាត្រា ២២ ថ្មី
នៅពេលប្រជាជាតិ ប្រឈមមុខនឹងគ្រោះថ្នាក់ ព្រះមហាក្សត្រទ្រង់ ប្រកាសប្រទាន ដំណឹងជាសាធារណៈ ដាក់ប្រទេសជាតិ នៅក្នុងភាពអាសន្ន ក្រោយពីបានមតិឯកភាពពី នាយករដ្ឋមន្រ្តី ប្រធានរដ្ឋសភា និង ប្រធានព្រឹទ្ធសភា ។
មាត្រា ២៣
ព្រះមហាក្សត្រ ទ្រង់ជាមេបញ្ជាការកំពូល នៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ ។ អគ្គមេបញ្ជាការ កងយោធពលខេមរភូមិន្ទ ត្រូវបានតែងតាំងឡើង ដើម្បីបញ្ជាកងយោធពល ខេមរភូមិន្ទនេះ ។
មាត្រា ២៤ ថ្មី
ព្រះមហាក្សត្រ ទ្រង់គង់ជាព្រះអធិបតី នៃឧត្តមក្រុមប្រឹក្សា ការពារជាតិ ដែលនឹងត្រូវ បង្កើតឡើងដោយច្បាប់មួយ ។
ជំពូកទី ៧ អំពីរដ្ឋសភាៈ
មាត្រា ៧៦
រដ្ឋសភាមានសមាជិក ជាតំណាងរាស្ត្រយ៉ាងតិច ១២០ រូប ។
តំណាងរាស្រ្ត ត្រូវជ្រើសតាំងដោយ ការបោះឆ្នោតជាសាកល ដោយសេរី ដោយស្មើភាព ដោយចំពោះ និង តាមវិធីជ្រើសរើស ឆ្នោតជាសម្ងាត់ ។
តំណាងរាស្ត្រអាចឈរឈ្មោះ បោះឆ្នោតសារជាថ្មីបាន ។
អ្នកដែលមានសិទ្ធិ ឈរឈ្មោះជាបេក្ខជន តំណាងរាស្រ្ត គឺជាប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ទាំងពីរប្រភេទ ដែលមានសិទ្ធិបោះឆ្នោត មានអាយុយ៉ាងតិច ២៥ ឆ្នាំ មានសញ្ជាតិជាខ្មែរ តាំងពីកំណើត ។
អង្គការរៀបចំការបោះឆ្នោត បែបបទ និង ការប្រព្រឹត្តទៅ នៃការបោះឆ្នោត ត្រូវកំណត់ ក្នុងច្បាប់បោះឆ្នោត ។
មាត្រា ៨២ ថ្មី
រដ្ឋសភាបើកសម័យប្រជុំដំបូង ហុកសិប (៦០) ថ្ងៃយ៉ាងយូរ ក្រោយពេលបោះឆ្នោត តាមការកោះប្រជុំ របស់ព្រះមហាក្សត្រ ។
មុនចាប់ផ្តើមការងាររបស់ខ្លួន រដ្ឋសភាត្រូវប្រកាស សុពលភាព នៃអាណត្តិរបស់សមាជិកនិមួយៗ ត្រូវបោះឆ្នោត ជ្រើសរើស ដាច់ដោយឡែកពីគ្នានូវ ប្រធាន អានុប្រធាន រដ្ឋសភា និង សមាជិកទាំងអស់ នៃគណៈកម្មការនានា របស់រដ្ឋសភា ដោយមតិភាគច្រើនដាច់ខាត នៃចំនួនសមាជិក រដ្ឋសភាទាំងមូល ។
រដ្ឋសភាត្រូវអនុម័ត បទបញ្ជាផ្ទៃក្នុង ដោយមតិភាគច្រើនដាច់ខាត នៃចំនួនសមាជិក រដ្ឋសភាទាំងមូល ។
តំណាងរាស្រ្តទាំងអស់ ត្រូវធ្វើសច្ចាប្រណិធាន មុនចូលកាន់តំណែង ដូចមានខ្លឹមសារ ចែងក្នុងឧបសម្ព័ន្ធទី ៥ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ។
ខាងក្រោមនេះ ជាបទសម្ភាសរបស់វិទ្យុអាស៊ិសេរី ជាមួយព្រះអង្គម្ចាស់ ស៊ីសុវត្ថិ ធម្មិកោ និង បណ្ឌិតសុខ ទូច អំពីព្រះរាជតួនាទីរបស់ព្រះមហាក្សត្រ សូមអញ្ជើញចុចស្តាប់ !!
ឈ្មោះតំណាងរាស្រ្ត ដែលជាប់ឆ្នោត នៅអាណត្តិទី ៥ ដែលប្រកាសជាផ្លូវការ កាលពីព្រឹកថ្ងៃអាទិត្យ ទី៨ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៣ ដោយគ.ជ.ប. ហើយបានបដិសេធដោយ គណបក្សង្គ្រោះជាតិ ។
ដំណឹងល្អដែលគណបក្សទាំពីរ ចេះសហការណ៍គ្នា ដើម្បីដោះស្រាយ បញ្ហាខ្មែរ សូមឱ្យបានជោគជ័យ គ្រប់បញ្ហា !!
មហាធម្មយាត្រាខ្មែរមួយលាននាក់ ដើម្បីយុត្តិធម៌និងការផ្លះប្តូរ !!
សូមបងប្អូនជនរួមជាតិទាំងអស់គ្នា ជួយសរសេរ ពាក្យស្លោកផង! ឥឡូវនេះខ្ញុំសរសេរបាន ពាក្យស្លោកមួយហើយ សម្រាប់ចូលរួមក្នុង មហាបាតុកម្ម ខាងមុខនេះ ដែលមានដូចតទៅនេះ៚
“យើងមិនមែនជាចោរ យើងមិនមែនជាហោរ យើងមិនមែនឆោឡោ តែយើងមករកយុត្តិធម៌ ដើម្បីប្រជាពលរដ្ឋ និង ប្រទេសជាតិខ្មែរ !”
ខាងក្រោមបន្ទាប់នេះ សូមចុចចម្លងទុកមើលតាមរយៈសំណុំឯកកសារភីឌីអែហ្វ(PDF) ជាភាសាខ្មែរ:៚…
MILLION KHMER MARCH FOR JUSTICE AND CHANGE
ONE MILLION KHMER MARCH FOR JUSTICE AND CHANGE. PLEASE SHARING AND PASSING TO ALL KHMERS AND FRIENDS IN AND OUT SIDE OF CAMBODIA , OR AROUND THE WORLD. TO MAKE SURE THAT WE HAVE ONE MILLION KHMER SIGNATURES AND, OR ONE MILLION KHMER PEOPLE TO JOIN THE MARCH IN CAMBODIA. THE TIME AND DATE HAVE NOT BEEN SET UP YET, EXCEPT TO THE PRESIDENT, SAM RAINSEY AND HIS VICE-PRESIDENT, KEM SOKHA. IF ANYTHING NOT RIGHT, PLEASE LET US KNOW ! THANK YOU IN ADVANCE AND MAY ALL GODS BLESS ALL KHMERS AND CAMBODIA !! BY KAPS SK !!!
ONE MILLION KHMER MARCH FOR JUSTICE AND CHANGE
WE WANT TO STUDY AND RESEARCH HOW THE DIFFERENCES BETWEEN THE MARCH, DEMONSTRATION, PROTEST AND, OR REVOLUTION. “WE WANT TO MAKE SURE THAT WE WILL SELECT THE PEACEFUL ONE FOR OUR COUNTRY. WE DON’T WANT ANYMORE WAR, ANY MORE BLOODSHED AND, OR KILLING ANYMORE KHMER LIVES !!”
BELOW, YOU CAN CLICK TO PRINT, COPY AND, OR DOWNLOAD PICTURE FROM PDF DOCUMENT FOR YOUR RESEARCH AND, OR RECORD. AND BELOW THAT YOU CAN ALSO CLICK TO SEE DOCUMENTS ABOUT THE MILLION MAN MARCH IN WASHINGTON, D.C. IN THE UNITED STATES OF AMERICA, AND THE EGYPTIAN AND TUNISIAN REVOLUTIONS.
Demonstration In Libya and war
ខ្មែរត្រូវតែសាមគ្គីខ្មែរ ខ្មែរមិនត្រូវវាយប្រហារខ្មែរទេ ទោះបីខ្មែរតូច ខ្មែរធំ ខ្មែរក្រមុំ ខ្មែរកំឡោះ ខ្មែរកៀន ខ្មែរកោះ ខ្មែរលើ ខ្មែរក្រោម ខ្មែរកណ្តាល ខ្មែរយួន ខ្មែរសៀម ខ្មែរលាវ ខ្មែរឥស្លាម ខ្មែរចាម ខ្មែរអាមេរិក ខ្មែរបារាំង ខ្មែរកាណាដា ខ្មែរក្រៅ ខ្មែរក្នុង ខ្មែរក្រហម ខ្មែរខៀវ ខ្មែរយក្សកុង ខ្មែរក្នុង ខ្មែរក្រៅ ខ្មែរហ៊ុន សែន ខ្មែរបក្សប្រជាជន ខ្មែរបក្សសង្គ្រោះជាតិ ខ្មែររាជានិយម ខ្មែរអាណានិគមនិយម !! រូបភាពខាងក្រោមឆ្វេងដៃ ដូចជាហួសហេតុពេកហើយ យើងខ្ញុំសូមថ្កោលទោស អ្នកណាក្រុមណា ដែលធ្វើយ៉ាងនេះ ត្រូវតែបញ្ឈប់ភ្លាម បើសិនអ្នកជាខ្មែរ ត្រូវឈប់ជាបន្ទាន់ ទ្រូវធ្វើការសុំខមាទោស ចំពោះព្រះភគ្ររបស់ព្រះ មហាក្សត្រ គឺមិនត្រូវធ្វើដូច្នេះទេ ក្នុងនាមជាខ្មែរ !! បើតាមពិនិត្យមើល ឱ្យបានច្បាស់ទៅ អ្នកធ្វើនេះគេមានជំនាញការ គឺពិបាកលុបណាស់ លុបមិនងាយជ្រះទេ ដូចឃើញស្រាប់ រកទឹកមឹកលុបមិនបាន សូមអស់លោកជាខ្មែរ ជួយផ្តល់មតិយោបល់ផង ។ តើរឿងនេះកំហុស ចេញមកពីណា ? គួរពុំគួរសូមអធ្យាស្រ័យផង ! ជយោ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរដ៏រុងរឿងអស្ចារ្យ !!
រដ្ឋាភិបាលខ្មែរនីតិកាលទី ៥
ខាងក្រោមនេះ ជាការអត្ថាធិប្បាយលំអិតពីវិទ្យុអាស៊ីសេរី សូមចុចមើល!
បក្សសង្គ្រោះជាតិបដិសេធលទ្ធផលបោះឆ្នោត.
សូមចុចអានឯកសារនេះ តាមរយៈល្បុំឯកសារភីឌីអិហ្វខាងក្រោម ដែលអាចពង្រីកឱ្យធំបាន ។ អរគុណដែលមានចំណាប់អារម្មណ៍ !!
The Roles and Responsibilities pdf
ការវិភាគរបស់បណ្ឌិតសុខ ទូច និងបណ្ឌិតកែម ឡី ទៅលើប្រធានបទថា តើមេដឹកនាំគួរត្រៀមខ្លួន យ៉ាង ណាពេលអស់អំណាច? បណ្ឌិតសុខ ទូចបានមានប្រសាសន៍ថា ត្រូវបង្កើតច្បាប់ ដើម្បីការពារសុវត្ថិភាព នាយករដ្ឋមន្រ្តី ធ្លាក់ពីអំណាច និង ដើម្បីការពារស្ថិរភាពសង្គម ។ ចំណែលបណ្ឌិតកែម ឡី បានមាន ប្រសាសន៍ថា ដើម្បីកុំអោយការដឹកនាំរបស់ខ្លួន កាន់តែមានកំហុសនោះ គឺមុននិងរដ្ឋាភិបាល ធ្វើការ សម្រេចចិត្ត ទៅលើរឿងអ្វីមួយ គឺត្រូវមានភាគីបួនចូលរួមប្រជុំ ។ ទី១. អ្នកនយោបាយ ទី២. អ្នក បច្ចេកទេស ទី៣. អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវ ទី៤. តំណាងប្រជាពលរដ្ឋ ។
ចំណែករូបខ្ញុំយល់ឃើញថាៈ ដើម្បីឆ្លើយតប ទៅនឹងបទវិភាគ ឬ បញ្ហាខាងលើ ខ្មែរត្រូវតែមាន ប្រព័ន្ធនយោបាយ ឯករាជ្យមួយ គឺប្រព័ន្ធនយោបាយ ដែលមាន រចនាសម្ព័ន្ធជា នយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច វប្បធម៌ សង្គមកិច្ច និង សន្តិសុខ គឺជាប្រព័ន្ធដ៏ឈ្លាសវៃ សម្រាប់ដឹកនាំមនុស្ស ឱ្យធ្វើអ្វីដែលយើងចង់បាន តែមិនមែនជាប្រព័ន្ធ សម្រាប់មនុស្សនិមួយៗ យកទៅ ចាត់ចែង ធ្វើទៅតាមទំនើងចិត្តនោះទេ គឺមិនមែនប្រព័ន្ធ ដែលធ្វើអោយមនុស្ស នៅលើច្បាប់ អង្គុយលើច្បាប់នោះទេ គឺប្រព័ន្ធដែលធ្វើអោយ មនុស្សចេះគោរពច្បាប់ ចេះអនុវត្តច្បាប់ ចេះខ្លាចច្បាប់ ចេះរក្សាការពារ ប្រទេសជាតិ ការពារប្រជាជន ចេះគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ចេះគោរពព្រះមហាក្សត្រ ចេះគោរពព្រះសង្ឃ ចេះគោរពឪពុកម្តាយ ចេះគោរពចាស់ព្រឹទ្ធាចារ្យ ចេះគោរពប្តីប្រពន្ធ ចេះគោរពគ្នា ទៅវិញទៅមក ចេះស្នេហាជាតិ មាតុភូមិ និងចេះដឹងខុសដឹងត្រូវ ជាដើម។ល។
និយាយអោយចំគឺ ប្រព័ន្ធនយោបាយ ដែលចេះរក្សា ការពារស្ថិរភាព នយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច វប្បធម៌ សង្គមកិច្ច និង សន្តិសុខ នៅក្នុងបុគ្គល ក្នុងគ្រួសារ ក្នុងបក្សពួក ក្នុងក្រុម ក្នុងកង ក្នុងភូមិ ក្នុងឃុំ-សង្កាត់ ក្នុងស្រុក-ខ័ណ្ឌ ក្នុងខែត្រ-ក្រុង ឬ ក្នុងសហគម ក្នុងតំបន់ ឬ ក្នុងវត្តនានា ក្នុងផ្ទៃប្រទសទាំងមូល ។
ខាងក្រោមសូមចុចមើលនូវ បទវិភាគលំអិត របស់បណ្ឌិតសុខ ទូច និង បណ្ឌិតកែម ឡី របស់វិទ្យុអាស៊ីសេរី ។ សូមអរគុណ !!
ទីបំផុតព្រះមហាក្សត្រខ្មែរ នរោត្តម សីហមុនី បានប្រកាសលើកលែងទោស លោកប្រធានបក្ស សង្គ្រោះជាតិ សម រង្ស៊ីហើយ!
ព្រះមហាក្សត្រប្រទានការលើកលែងទោសដល់លោក សម រង្ស៊ី.
គោលនយោបាយសម្របសម្រួល និង ផ្សះផ្សារជាតិ
I. ស្នើចំពោះ ព្រះមហាក្សត្រ និង នាយករដ្ឋមន្រ្តីខ្មែរ សុំឱ្យមានថ្វើពិធីបុណ្យធំពីរ ព្រមពេលជាមួយគ្នាគឺៈ
ក. បុណ្យឯករាជ្យ
ខ. បុណ្យអំទូក
គ. បុណ្យខួបកំណើត ប្រាសាទអង្គរវត្ត គម្រប់ ៩០០ ឆ្នាំ
ឃ. សុំឱ្យមានខ្មែរចូលរួម ពីគ្រប់ទិសទី ពេញពិភពលោក
II. ក្នុងពិធីបុណ្យនេះដែរ សុំឱ្យមានការលើកលែងទោស
ក. បញ្ចប់សំណុំរឿងខ្មែរក្រហម និង ដោះលែងអ្នកទោស
ខ. ដោះលែងអ្នកទោសទាំងអស់ ពីពន្ធធនាជាតិ
គ. ធ្វើពិធីលើកលែងទោស និង ខមាទោសពីគ្នាទៅវិញទៅមក រវាងខ្មែរនិងខ្មែរ ទួទាំងប្រទេស
III. ក្នុងពិធីបុណ្យនេះដែរ សុំប្រកាសទទួលស្គាល់ និង ប្រើប្រាសនូវ រចនាសម្ព័ន្ធនយោបាយខ្មែរទំនើប
ក. ធ្វើពិធីផ្ទរ និង ទទួលតំណែង នៃសភាតំណាងរាស្រ្ត និង មន្រ្តីរាជរដ្ឋាភិបាលទាំងអស់ គ្រប់ជាន់ថ្នាក់
ខ. ធ្វើពិធីបែងចែកអំណាចតួនាទី និង ការងារដល់ ប្រប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ទួទៅទាំងអស់ ក្នុងផ្ទៃប្រទេស
គ. អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលទាំងអស់ ត្រូវបែងចែកការគ្រប់គ្រង តាមគោលនយោបាយនិមួយៗ
តើអស់លោកយល់យ៉ាងណាដែរ ? សូមជួយប្តូរមតិយោបល់គ្នា ហើយបើមានពាក្យគួរពុំគួរ សូមជួយកែសម្រួល ។
សូមអរគុណ !
ខាងក្រោមជារូបមន្ត នៃរចនាសម្ព័ន្ធនយោបាយខ្មែរទំនើប !!
សូមវិនិច្ឆ័យ ឬ ប្រកាន់មនុស្សតាមសកម្មភាពរបស់គេ បើសិនជាពួកគេកើតនៅស្រុកខ្មែរ ពួកគេគឺជាខ្មែរ ។ ដូច្នេះពួកគេត្រូវ ជាសញ្ជាតិខ្មែរ ពួកគេត្រូវតែធ្វើការ បំរើខ្មែរ សម្រាប់ខ្មែរ ចំពោះខ្មែរ ដើម្បីខ្មែរ ។ បើសិន ជាពួកគេបោះឆ្នោត ពួកគេត្រូវបោះឆ្នោត សម្រាប់ខ្មែរ ដើម្បីខ្មែរ ចំពោះខ្មែរ សម្រាប់បំរើផលប្រយោជន៍ខ្មែរ ប៉ុន្តែពួកគេ មិនត្រូវបោះឆ្នោត សម្រាប់បរទេស ដើម្បីបរទេស ចំពោះបរទេស ឬ សម្រាប់ផល ប្រយោជន៍ បរទេសទេ ។ បើសិនជាពួកគេ បោះឆ្នោតសម្រាប់បរទេស ដើម្បីផលប្រយោជន៍បរទេស ពួកគេពិតជា ធ្វើខុស គឺគេអាចហៅថា ជាអ្នកក្បត់ជាតិហើយ គឺធ្វើការមិនចំពោះ ប្រទេសជាតិរបស់ខ្លួន មិនចំពោះ ប្រជាជនខ្លួន ។
មិនត្រូវវិនិច្ឆ័យ ឬ ប្រកាន់មនុស្សតាម ពណ៌សម្បុរ ពូជអម្បូរ ដើមកំណើត របស់ដូនតា ឬ ឪពុកម្តាយ របស់គេ ឬក៏សាសនា របស់គេឡើយ ។ បើសិនជាពូជអម្បូរ របស់ពួកគេ ឬ ដូនតាគេជាចិន ជាយួន ជាសៀម ជាលាវ ជាចាម ជាជ្វា ជាឥណ្ឌា ជាអាមេរិកាំង ឬជាបារាំងក៏ដោយ តែកូនចៅពួកគេបាន កើតនៅស្រុកខ្មែរ គឺកូនចៅពួគេជាខ្មែរហើយ ។ ដូច្នេះកូនចៅរបស់ពួកគេ មានសញ្ជាតិ ជាខ្មែរពេញសិទ្ធិ ហើយពួគេអាចបោះឆ្នោតបាន ប៉ុន្តែការបោះឆ្នោតមានពីរយ៉ាងគឺៈ បោះឆ្នោតសម្រាប់ខ្មែរ និង បោះឆ្នោត សម្រាប់បរទេស ។ ការបោះឆ្នោតសម្រាប់ខ្មែរ គឺជាការបោះឆ្នោតឱ្យ ប្រទេសជាតិខ្មែរ ដើម្បីបំរើផល ប្រយោជន៍ខ្មែរ ការបោះឆ្នោតរបៀបនេះ គឺស្របច្បាប់ មិនមានអ្វីខុសទេ។ រីឯការបោះឆ្នោត សម្រាប់ បរទេស គឺជាការបោះឆ្នោតឱ្យ អ្នកឬបក្សដែលបម្រើ ផលប្រយោជន៍បរទេស ការបោះឆ្នោតរបៀបនេះ គឺមិនត្រឹមត្រូវទេ គេអាចចោទយើងបានថា ជាជនក្បត់ជាតិហើយ ។
នៅប្រទេសកម្ពុជាយើងសព្វថ្ងៃនេះ កំពុងតែមានបញ្ហាដូចខាងលើនេះ គឺបញ្ហារវាងអ្នកជាតិនិយម និង អ្នកអាណានិគមនិយម ។ អ្នកជាតិនិយម គឺធ្វើអ្វីៗដើម្បីផលប្រយោជន៍ជាតិ និងដើម្បី ផលប្រយោជន៍ ប្រជាជនរបស់ខ្លួន ប៉ុន្តែវាផ្ទុយនឹងអ្នកអាណានិគមនិយម គឺពួគេធ្វើដើម្បីផលប្រយោជន៍ របស់បរទេស មិនខ្វល់ខ្វាយរឿង ប្រទេសជាតិអន្តរាយ មិនខ្វល់ខ្វាយរឿង ប្រជាជនខ្លួន ក្រីក្រលំបាកវេទនា យ៉ាងណា នោះទេ គឺធ្វើយ៉ាងម៉េចដើម្បីតែ ផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន ដើម្បីតែលុយចូលហោប៉ៅរបស់ខ្លួន ដូច្នេះពួកគេ សម្រេចចិត្តបោះឆ្នោតឱ្យ អ្នកណាក៏ដោយ រដ្ឋអំណាចណា ក៏ដោយ ឱ្យតែចេះការពារផល ប្រយោជន៍ របស់គេ ដូច្នេះការសម្រេចចិត្តបែបនេះហើយ ជាការសម្រេចចិត្តខុស ជាការសម្រេចចិត្តក្បត់ជាតិរបស់ខ្លួន ក្បត់ប្រជាជនរបស់ខ្លួន ។
គណបក្សង្គ្រោះជាតិ កើនអ្នកគាំទ្រ គឺលោកម៉ម សូណង់ដូ បានប្រកាសថា ឱ្យសមាជិកសមាគមន៍ របស់គាត គាំទ្រនិងបោះឆ្នោតជូន គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នាថ្ងៃ២៨ កក្កដា ខាងមុខនេះ ។ ដូច្នេះខ្ញុំបានរៀបដាក់បញ្ចូល លោកម៉ម សូណង់ដូ ទៅក្នុងថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលចំរុះបក្ស សម្រាប់ប្រទេស កម្ពុជា ដូចមានខាងក្រោម៖
តាមរចនាសម្ព័ន្ធនយោបាយខ្មែរទំនើបចំរុះ អាចបែងចែកអំណាចឱ្យ គណបក្សនិមួយៗ ទទួលយកតាម ក្រសួងនិយមួយ ។ ធ្វើនេះដើម្បីឱ្យមាន ការងាយស្រួល សម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ជ្រើសរើសបោះឆ្នោត តាមចំណង់ចំណូល ចិត្តរបស់គេ ។ មានក្រសួងមានប្រាំ សម្រាប់ប្រជាជនជ្រើសរើសគឺ ក្រសួងនយោបាយ ១, សេដ្ឋកិច្ច ១, វប្បធម៌ ១, សង្គមកិច្ច ១, និង សន្តិសុខ ១ ។ ក្រសួងនិមួយៗ មានអំណាចស្មើគ្នា ឬ ប្រហាក់ប្រហែលគ្នា ។ សូមឧទាហរណ៍ គណបក្សប្រជាជន ទទួលបន្ទុកក្រសួង នយោបាយ និង សន្តិសុខ, គណបក្សសង គ្រោះជាតិ ទទួលបន្ទុកក្រសួង សេដ្ឋកិច្ច និង សង្គមកិច្ច, ហើយគណបក្ស រាជានិយម ទទួលបន្ទុកក្រសួង វប្បធម៌ ។ សូមអញជើញមើល តាមរូបភាព និង សេចក្តីណែនាំ ដូចមានខាងក្រោម៖
ពេលនេះជាពេល ដែលខ្មែរត្រូវតែធ្វើការជាមួយគ្នា សាមគ្គីគ្នា ដើម្បីកសាងប្រទេសជាតិ ដើម្បីផល ប្រយោជន៍ជាតិ និង ផលប្រយោជន៍ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទាំងអស់គ្នា ហើយនិង ដើម្បីធានាឱ្យមានស្ថិរភាព នយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច វប្បធម៌ សង្គមកិច្ច និង សន្តិសុខ សម្រាប់ក្នុងការចូលរួម និង ការប្រកួតប្រជែង ជាមួយនឹង ប្រទេសនាៗ ក្នុងសហគមអាស៊ាន នាឆ្នាំ ២០១៥ ខាងមុខនេះ ។
សូមមើលផែនទីខាងលើ ដែលបានបញ្ជាក់អំពីទាហ៊ានម៉ុងហ្គោល ឬ ទាហានយួនដែលបង្កើតដោយ ម៉ុងហ្គោល វាយលុកចូលទឹកដីក្រុងអង្គរ តែចូលមិនចុះនឹងទ័ពខ្មែរអង្គរ។ នេះជាភស្តុតាំងដែលបញ្ជាក់ថា យួន មិនមែនជាជនជាតិ មិនមែនមានពូជសាសន៍ គ្មានវប្បធម៌-អរិយធម៌ រាប់ពាន់ឆ្នាំមកហើយនោះទេ។ គឺយួនទើបតែកើតនៅពេលម៉ុងហ្គោល កាន់កាប់ចិននេះឯង។ ហើយដៃវៀតជាដីខ្មែរទេ ទំនងជាពេល នោះយួន ជាអ្នកជួយទ័ពខ្មែរវាយយកនៅតំបន់នេះមកខ្មែរវិញ នៅពេលដែលយួនម៉ុងហ្គោល អស់អំណាច គ្រប់គ្រងចិន ឬចាញ់សង្គ្រាមនៅចិន។ ពួកយួនម៉ុងហ្គោលនេះ ប្រហែលជាបានរំលាយខ្លួន ហើយសុំដីខ្មែរ ជ្រកកោណនៅដៃវៀត ឬ ដីវាទ ក្រោយមកហៅហាណូយនេះ។
ពួកយួនម៉ុងហ្គោលប្រហែលជាខ្ញុំខ្មែរទេនាពេលនោះ។ នៅពេលខ្មែរមានទំនាស់ជាមួយចម្បាម្តងៗ ខ្មែរតែង បញ្ជូនកងទ័ពយួនចំណុះនោះ ឱ្យទៅជួយវាចម្ប៉ា ទើបយួនមានឱកាសនៅទឹកដីចម្ប៉ា តែជាទឹក ដីខ្មែរទេ។ លុះក្រោយមកទើបយួនម៉ុងហ្គោល មានឱកាសបានមកនៅទឹកដីកម្ពុជាក្រោមទៀត ក៏មានហេតុផលដូចគ្នា នេះផងដែរ។ តែពួកយួនម៉ុងហ្គោលនេះបាន ខិតខំបង្កើតជាប្រវត្តិសាស្រ្ត និង ប្តូរប្រវត្តិសាស្រ្តរបស់ខ្លួន ក្នុងពេលដែលអាណាចក្រខ្មែរអង្គរ បានធ្លាក់ចុះអន់ថយ។
គឺមិនខុសពីថៃ ឬ សៀមទេ ចូលមកតំបន់រាល់ថ្ងៃនេះ តំណាល ពេលគ្នានឹងយួនដែរ។ ហើយឯកអគ្គរដ្ឋទូត ចិនម៉ុងហ្គោលឬយួនម៉ុងហ្គោលឈ្មោះ ជីវតាក្វាន់ ដែលមកទស្សនាក្រុងអង្គរ នាចុងសតវត្សទី១៣ (១២៩៤ គ.ស.) ជាអ្នកសើបការ បើកផ្លូវឱ្យពួកទាំងពីរនេះ ចូលវាយលុកក្រុងអង្គរ។ ចូរញាតិញោមបងប្អូនសិស្សា នុសិស្ស និស្សិតខ្មែរ សិក្សាត្រង់ចំណុចនេះ ឱ្យបានស៊ីជម្រៅ ទើបអាចយល់ច្បាស់។
ខាងក្រោមនេះជាឯកសារ ដែលអាត្មាស្រាវជ្រាវរកឃើញ ក្នុងឥន្ធើរណិត ហើយផែនទីខាងលើ ពីទស្សនាវដ្តី មើលហើយសូមពិចារណាផង។៚ សូមអរគុណ!
ខ្សែរស្រឡាយយួន ដែលពួកម៉ុងហ្គោល បានបន្តុបឱ្យកាន់កាប់ចិន នៅសតវត្សទី ១៣-១៤ ដែលខ្ញុំបា នប្រទះឃើញ នៅក្នុងគេហទំព័រមួយចំនួន នៅក្នុងអិន្ធើរណិត និង តាមប្រភពទស្សនាវដ្តី ផ្សេងៗក្រៅពី អិន្ធើរណិត ។ សូអមើលដូចមានខាងក្រោម៖
១ – អធិរាជ តៃហ្ស៊ូ Emperor Taizu (Borjigin Temujin តែមូជិន) 1206 – 1227 A.D. គ្រងរាជ្យពីឆ្នាំ ១២០៦ – ១២២៧ នៃគ្រឹស្តសករាជ ។ He was lso known as Genghis Khan, the great military leader; Temujin founded the great Mongolian Empire, with his territories stretching across the entire European Continent. គាត់មានឈ្មោះជាផ្លុវការមួយទៀតគឺ ជិងហ្គិស ខន, គាត់ជាមេទ័ពដ៏ឆ្នើម, តែមូរ៍ជិនគាត់បាន បង្កើត ចក្រភព ម៉ុងហ្គោល ជាមួយតំបន់ត្រួតត្រាជាចើន ដែលបានលាតសន្ធឹងដល់ទ្វីពរឺរ៉ុបទាំងមូល ។
២ – អធិរាជ រុយហ្សុង Emperor Ruizong (Borjigin Tolui តូលុយ) 1227 – 1229 A.D. គ្រងរាជ្យពីឆ្នាំ ១២២៧ – ១២២៩ នៃគ្រឹស្តសករាជ ។ He was the fourth son of Temujin; he governed the empire for two years after Temujin died. គាត់ជាកូនទី ៤ របស់តែមូជិន បានគ្រងរាជ្យបានពីរឆ្នាំបន្ទាប់ទេមូជិនស្លាប់ ។
៣ – អធិរាជ តៃហ្សុង Emperor Taizong (Borjigin Ogedei អុកហ្កេដីយ៍) 1229 – 1241 A.D. គ្រងរាជ្យពីឆ្នាំ ១២២៩ – ១២៤១ នៃគ្រឹស្តសករាជ ។ He was the third son of Temujin; during his reign, he formed an alliance with the Southern Song to fight against Jin (111-1234). គាត់ជាកូនទី ៣ របស់តែមូជិន; ក្នុងកំឡូងគាត់គ្រងរាជ, គាត់បានធ្វើសម្ព័ន្ធភាពជាមួយ ត្រកូលឬដែនដីសុងខាងត្បូង ដើម្បីវាយប្រឆាំង នឹងត្រកូលចិន (១១១៥ – ១២៣៤) ។
៤ – អធិរាជ អិមប្រែស ហ្សៅស៊ី Emperor Empress Zhaoci (Borjigin Khatun ហ្កាតុម) 1241 – 1246 A.D គ្រងរាជ្យពិឆ្នាំ ១២៤១ – ១២៤៦ នៃគ្រឹស្តសករាជ ។ After the death of Taizong, a grandson of Temujin was due to succeed the throne, but the Empress Zhaoci usurped the throne. បន្ទាប់ពីការចូលទីវង្គត់ តៃហ្ស៊ុង, គឺជាចៅមួយរបស់តែមូជិន ត្រូវបានដាក់ឱ្យគ្រងរាជ្យ ប៉ុន្តែត្រូវបាន អធិរាជ អឹមប្រែស ហ្សៅស៊ី ដណ្តើមរាជ្យ ។
៥ – អធិរាជ ដិងហ្សុង Emperor Dingzong (Borjikin Guyuk ហ្គូយុគ) 1246 – 1248 A.D.គ្រងរាជ្យពីឆ្នាំ ១២៤៦ – ១២៤៨ នៃគ្រឹស្តសករាជ ។ He was the eldest son of Taizong. គាត់ជាចៅរបស់ តៃហ្សុង ។
៦ – អធិរាជ អឹមប្រែស ហ្គិនហ្ស៊ូ Emperor Empress Quinshu (Oghul Ghaymist ហ្គេយ៍មិសទ៍) 1248 – 1251 A.D. គ្រងរាជ្យពីឆ្នាំ ១២៤៨ – ១២៥១ នៃគ្រឹស្តសករាជ ។ Empress of Dingzong; she ruled for three years after the death of Dingzong. អឹមប្រែស ដិនងហ្សុង ព្រះនាងគ្រប់គ្រងសម្រាប់បីឆ្នាំ បន្ទាប់ពីការចូលទីវង្គត់របស់អធិរាជ ដិងហ្សុង ។
៧ – អធិរាជ ហ្ស៊ីយានហ្សុង Emperor Xianzong (Borjigin Monke ម៉ុងកេ ) 1251 – 1259 A.D. គ្រងរាជ្យពីឆ្នាំ ១២៥១ – ១២៥៩ នៃគ្រឹស្តសករាជ ។ During his reign, Yuan army began to fight against the Southern Song (1127 – 1279). In 1259, he died while on March. ក្នុងកំឡុងព្រះអង្គគ្រងរាជ្រ, ទាហានយួនបានចាប់ផ្តើមវាយប្រឆាំងទល់នឹងពួក សុងខាងត្បូង (១១២៧ – ១២៧៩) ។ នៅអធិរាជទី ៧ នេះ យើងឃើញមានគេប្រើឈ្មោះយួនហើយ ។ នៅឆ្នាំ ១២៥៩ គាត់បានស្លាប់ ក្នុងខណៈដែលធ្វើ ពិធីហែរក្បួន ។
៨ – អធិរាជ យួន ហ្ស៊ីហ្ស៊ូ Emperor Yuan Shizu (Borjigin Kublai គូប្លៃ) 1260 – 1294 A.D. គាត់បាន គ្រងរាជ្យពីឆ្នាំ ១២៦០ – ១២៩៤ នៃគ្រឹស្តសករាជ ។ Koblai Khan founded Yuan Dynasty moved Capital to Peking 1279 and defeated Southern Song (960 – 1279). អធិរាជ គូប្លៃ ខន ជាចៅ តែមូជិន បានបង្កើតសន្តតិវង្សយួន រួចប្តូររាជធានីទៅទីក្រុងប៉េកាំងនៅឆ្នាំ ១២៧៩ នៃគ្រឹស្តសករាជ ហើយបាន ផ្តួលរំលំ សន្តតិវង្សសុងខាងត្បូង ដែលបានកាន់អំណាចពីឆ្នាំ ៩៦០ – ១២៧៩ នៃគ្រឹស្តសក រាជ។
៩ – អធិរាជ យួន ចេងហ្សុង Emperor Yuan Chengzong (Borjigin Temur តែមូរ៍) 1295 – 1307 A.D. គ្រងរាជ្យពីឆ្នាំ ១២៩៥ – ១៣០៧ នៃគ្រឹស្តសករាជ ។ He was the grandson of Koblai Khan a conventional emperor. គាត់ជាចៅរបស់អធិរាជ គូប្លៃ ខន ហើយជា អធិរាជ ដែលគេបានសន្មត់។
១០ – អធិរាជ យួន វូហ្សុង Emperor Yuan Wuzong (Borjigin Qayshan ហ្គឹយ៍ហ្សាន) 1308 – 1311 A.D. គ្រងរាជ្យពីឆ្នាំ ១៣០៨ – ១៣១១ នៃគ្រឹស្តសករាជ ។ He was the nephew of Chengzong. គាត់ជាក្នួយរបស់ ចេងហ្សុង ។
១១ – អធិរាជ យួន រេនហ្សុង Emperor Yuan Renzong (Borjigin Ayurpribhadra អាយុព្រីបាត្រា) 1312 – 1320 A.D. គ្រងរាជ្យពីឆ្នាំ ១៣១២ – ១៣២០ នៃគ្រឹស្តសករាជ ។ He was the younger brother of Wuzong; he ascended the throne after Wuzong died. គាត់ជាប្អូនបង្កើតរបស់អធិរាជ វូហ្សុង ដែលបានទទួលបន្តរាជ្យពី អធិរាជ វូហ្សុង ដែលបានចូលទីវង្គត់ ។
១២ – អធិរាជ យួន យិងហ្សុង Emperor Yuan Yingzong ( Borjigin Suddhipala ស៊ូឌីប៉ាឡា) 1321 – 1323 A.D. គ្រងរាជ្យពីឆ្នាំ ១៣២១ – ១៣២៣ នៃគ្រឹស្តសករាជ ។ He was the son of Renzong; he was killed by political enermies coup. គាត់ជាកូនប្រុសរបស់ រេនហ្សុង; គាត់ត្រូវបានពួកសត្រូវធ្វើរដ្ឋប្រហារសម្លាប់ ។
១៣ – អធិរាជ តៃដិង ឌី Emperor Taiding Di (Borjigin Yesuntemur យេស៊ុនតែមូរ៍) 1324 – 1328 A.D. គ្រងរាជ្យពីឆ្នាំ ១៣២៤ – ១៣២៨ នៃគ្រឹស្តសករាជ ។ He was a grandson of Kublai Khan; he was an unremarkable emperor. គាត់ជាចៅរបស់អធិរាជ គូប្លៃ ខន; គាត់មិនមែនជាអធិរាជមានប្រជាប្រិយ ភាពទេ ។
១៤ – អធិរាជ ធីហ្ស៊ានហ្ស៊ុន ឌី Emperor Tianshun Di (Borjigin Angaba អានហ្កាបា) 1328 – គ្រងរាជ្យតែមួយខែ គឺក្នុងឆ្នាំ ១៣២៨ នៃគ្រឹស្តសករាជ ។ He was the grandson of Taiding Di; he was placed on the throne following by a coup, but ruled only a month. គាត់ជាចៅរបស់អធិរាជ តៃដិង ឌី ដែលត្រូវបានគេដាក់គ្រងរាជ្យ បន្ទាប់ពីការធ្វើរដ្ឋប្រហារ គឺបានគ្រងរាជ្យតែមួខែប៉ុណ្ណោះ ។
១៥ – យួន វែនហ្សុង Emperor Yuan Wenzong (Borjigin Toq-Temur តុហ្គ-តែមូរ៍) 1328 – 1332 A.D. គ្រងរាជ្យពីឆ្នាំ ១៣២៨ -១៣៣២ នៃគ្រឹស្តសករាជ ។ He was the second son of Wuzong; he died of an illness in 1332. គាត់ជាកូនបង្កើតទីពីររបសអធិរាជ វូហ្សុង; គាត់បានស្លាប់ដោយជម្ងឺនៅឆ្នាំ ១៣៣២ ។
១៦ – អធិរាជ យួន មិងហ្សុង Emperor Yuan Mingzong (Borjigin Qashila ហ្កាហ្ស៊ីឡា) 1329 – A.D. គាត់គ្រងរាជ្យបាន ៨ ខែ ក្នុងគ្រឹស្តសករាជ ។ He was the eldest son of Wuzhong; he was poisoned by Wenzong and resigned for only 8 months. គាត់ជាកូនច្បងបង្អស់របស់វូហ្សុង; គាត់ត្រូវបាន វែនហ្សុង ដាក់ថ្នាំបំពុល ហើយបានលាលែងពិតំណែង គឺគ្រងរាជ្យបានតែ ៨ ខែប៉ុណ្ណោះ ។
១៧ – អធិរាជ យួន និងហ្សុង Emperor Yuan Ningzong (Borjigin Irin Chiba អាយរិន ឈីបា) 1332 – A.D. គាត់គ្រងរាជ្យបានតែពីខែ ក្នុងគ្រឹស្តសករាជ ១៣៣២ ។ He was the second son of Mingzong; after ruling for less than 2 months, he died of an illness. គាត់ជាកូនទីពីរបស់ មិងហ្សុង; បន្ទាប់ពីគ្រងរាជ្យមិនបានពីរខែផង គាត់ត្រូវបានស្លាប់ដោយជម្ងឺ ។
១៨ – អធិរាជ យួន ហ៊ួយហ្សុង Emperor Yuan Huizong (Borjigin Toghan Temur តុហ្កាន តែមូរ៍) 1333 – 1368 A.D. គាត់គ្រងរាជ្យពីឆ្នាំ ១៣៣៣ – ១៣៦៨ នៃគ្រឹស្តសករាជ ។ He was the eldest son of Mingzong; during his reign, the Hongjijun uprising broke out and subsequently the Capital was captured by Zhu Yuanshang. គាត់ជាកូនបងបង្អស់ របស់ មិងហ្សុង; ក្នុងកំឡុងនៃការគ្រងរាជ្យ, ការបះបោររបស់ ហុងជីជុន បានកើតឡើង ហើយរាជធានី ត្រូវបានគេយកបានដោយ ហ្ស៊ូ យួនហ្ស៊ាង ។
នេះជារាជ្យចុងក្រោយ របស់អាណានិគមនិយម ម៉ុងហ្គោល ដែលបានកាន់កាប់ប្រទេសចិន ។ បើសារុប ទៅម៉ុងហ្គោលបានត្រួតត្រាចិនចំនួន ១៦២ ឆ្នាំ ។ ដើម្បីសិក្សាឱ្យបានស៊ីជម្រៅ សូមសិក្សាប្រវត្តិសាស្រ្ត យួនសព្វថ្ងៃនេះផង ដើម្បីប្រៀបធៀបឈ្មោះអ្នកដឹកនាំ ថាតើមានជាប់ខ្សែរស្រឡាយឬអត់ បើតាមស្តាប់ ឈ្មោះ របស់នាយករដ្ឋមន្រ្តី ឬ អ្នកដឹកនាំយួនសព្វថ្ងៃនេះ ប្រហែលជាមានឈ្មោះប្រហាក់ប្រហែលឈ្មោះ ខាងលើនេះដែរ ។ ចូរសិក្សាស្រាវជ្រាវទាំងអស់គ្នា ។ ខ្ញុំបកប្រែនេះ ក្រៅផ្លូវការទេ បើអស់លោកណា អាចបកបានល្អជាងនេះ សូមជួយបន្ថែម បន្ថយផង សូមអរគុណទុកជាមុន ៕
NOW, THIS IS THE TIME TO WORK TOGETHER!
ដោយសារតែគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ កាន់តែមានប្រជាប្រិយភាព សូមតម្លើងកៅអីមួយទៀត សម្រាប់ថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលកម្ពុជា ។ ដោយសារតែ ដើម្បីរក្សាស្ថិរភាពនយោបាយ នៅកម្ពុជា បុរសជើងខ្លាំង គឺសម្តេចអគ្គមហាតេជោ ហ៊ុន សែន នៅកាន់តំណែង នយោបាយដដែល ហើយក៏ត្រូវនាំបញ្ចូលបន្ថែមនូវ អគ្គមេបញ្ជាការកងទ័ពថ្មី គឺលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ជំនួសលោក ទា បាញ់ គាត់ចូលនិវត្តន៍ ។ ហើយសម្តេចក្រុមព្រះ ព្រះអង្គម្ចាស់ នរោត្តម រណ្ណារិទ្ធិ ទ្រង់យាងទៅក្បែរ ព្រះមហាក្សត្រ នរោត្តម សីហមុនី ដោយសម្តេច ជា ស៊ីម គាត់ចូលនិវត្តន៍ដែរ ។ យ៉ាងម៉េចដែរ អស់លោក ពេញចិត្តទេ? សុំជួយអោយយោបល់ផង ហើយនិង សូមអរគុណទុកជាមុន!
នៅថ្ងៃទី ១៧ មិថុនា ១៨៨៤ វេលាម៉ោង ១០ យប់ ទេសាភិបាលបារាំង នៅកូសាំងស៊ីនឈ្មោះ សាល ថុមសុន (Charles Thomson) ដោយមានបារាំងម្នាក់ទៀត ជាតំណាងអាណានីគមនិយម ឈ្មោះហ្វូររ៉ែស (Foures) មកជាមួយផង បានចូលទៅបង្ខំព្រះបាទនរោត្តម ឱ្យចុះហត្ថលេខាលើ សន្ធិសញ្ញាថ្មីមួយទៀត ។ សន្ធិសញ្ញានេះបាន ដកសិទ្ធិរបស់ស្តេច ដើម្បីឱ្យបារាំង ធ្វើជាអាណាព្យាបាល លើប្រទេសខ្មែរទាំងមូល ។ រីឯសេចក្តីនៃសន្ធិសញ្ញានោះ មានខ្លះៗដូចតទៅ៖
– ស្តេចត្រូវតែទទួលកំណែប្រែ ផ្នែករដ្ឋបាល តុលាការ ហិរញ្ញវត្ថុ និង សេដ្ឋកិច្ច ដែលគណៈរដ្ឋមន្រ្តី នៃសាធារណរដ្ឋ បារាំងបានសំរេចថានឹងធ្វើ ។
– ត្រូវស្ថិតនៅក្រោមការត្រួតត្រារបស់បារាំង ភ្នាក់ងាររាជការខ្មែរ មានចៅហ្វាយខេត្ត និង មេក្រសួងជាដើម ។ ក្រសួងគយ សាធារណការ និង ក្រសួងឯទៀតៗ ដែលត្រូវការវិស្វករ ឱ្យស្ថិតនៅក្រោម ការចាត់ចែងរបស់ បារាំងផ្ទាល់ដែរ ។
– ស្តេចត្រូវតែទទួលតំណាងបារាំង តាមសេចក្តីស្នើសុំ ។
– ចំណាយសម្រាប់រាជការ ក្នុងរាជាណាចក្រ និង សម្រាប់អាណានិគមនិយមបារាំង ជាបន្ទុករបស់ ប្រទេសខ្មែរ ។ល។
ការដកអំណាចពី ព្រះមហាក្សត្រខ្មែរ ការយកប្រទេសខ្មែរ មកដាក់នៅក្នុងអំណាច អភិបាលបារាំង បានបណ្តាលឱ្យមាន ចលនាប្រឆាំងនឹងបារាំង ក្នុងអំឡុង ១៨ ខែ (១៨៨៥ – ១៨៨៧) ។ ទ័ពបារាំង បានបង្ក្រាប ក្រុមអ្នកតស៊ូជានិច្ច ។ការបះបោរទាំងនេះកើតឡើង ដោយព្រះតម្រិះ របស់ព្រះបាទនរោត្តម ដើម្បីប្រឆាំងនឹងបារាំង ប៉ុន្តែដោយទ័ពទាំងនោះ ខ្វះសម្ភារៈ ខ្វះស្បៀងអាហារ ទើបព្រះបាទនរោត្តម បញ្ឈប់ទៅវិញ(១) ។ រីឯពួកមេដឹកនាំចលនាទាំងនេះ ត្រូវបានបារាំងប្រើកលល្បិចផ្សេងៗ យកទៅសម្លាប់ ចោលអស់ជាច្រើន ដោយវិធីព្រៃផ្សៃបំផុត ។ ខ្លះត្រូវគេលួចសម្លាប់ ខ្លះទៀតត្រូវគេចាប់ យកទៅចង ផ្អោបនឹង បំពង់ផ្សែងក៏ប៉ាល់ ដូចជាលោកឧកញ៉ា ក្រឡាហោមគង់ ជាដើម ។
យោបល់រួមៈ
នៅសតវត្សទី ១៩ ប្រទេសខ្មែរបានធ្លាក់ ទៅក្នុងកណ្តាប់ដៃរបស់ ជនបរទេសមួយទៀត គឺបារាំងសេស ។ ការតាំងអំណាចនេះ ជាបន្ទុកដ៏ធ្ងន់មួយ ចំពោះប្រជារាស្រ្តខ្មែរ ក្នុងអំឡុង ៩០ ឆ្នាំ (១៨៦៣- ១៩៥៣) ។ អាណានិគមនិយមបារាំង បានធ្វើឱ្យរាស្រ្តខ្មែរ បាត់បង់នូវវប្បធម៌-អរិយធម៌របស់ខ្លួន បំផ្លាញសេដ្ឋកិច្ចខ្មែរ បំណងទុកខ្មែរឱ្យនៅ ក្រោមអំណាចគេជាដរាប ។ រីឯការដែល បារាំងបានទាមទារ យកខេត្តខ្លះ ឱ្យមកខ្មែរវិញ ដូចជា បាត់ដំបង សៀមរាប សេរីសោភ័ណ្ឌ ជៃករណីយកិច្ច របស់បារាំង ក្នុងឋានៈជាអ្នក ការពារទឹកដីខ្មែរ ។ បើបារាំងពុំបានធ្វើដូច្នោះទេ នោះពិតជាខុស នឹង សន្ធិសញ្ញាឆ្នាំ ១៨៦៣ ។
ម្យ៉ាងវិញទៀត បារាំងបានសំរេចកាត់ខេត្តខ្លះ នៅកម្ពុជាក្រោមឱ្យយួន ឥតបានសួរយោបល់ ពីរដ្ឋាភិបាលខ្មែរឡើយ ។ នេះជាកំហុសមួយយ៉ាងធំ របស់បារាំងជំនាន់អាណានិគម ដែលធ្លាក់មកលើ ប្រជារាស្រ្តខ្មែរ ។ ទីបំផុត ដោយការភ្ញាក់រលឹក និង សាមគ្គីរវាងរាស្រ្តខ្មែរទាំអស់ ខ្មែរក៏បានបង្កើត ចលនាផ្សេងៗ ទាមទារយកឯករាជ្យ ពីបារាំងមកវិញ នៅថ្ងៃទី ៩ វិច្ឆិការ ១៩៥៣ ។
សំណួរៈ
១. សៀមនៅមានអំណាច ត្រួតត្រាលើខ្មែររហូតដល់ឆ្នាំណា ?
២. សន្ធិសញ្ញាបារាំង-ខ្មែរឆ្នាំ ១៨៦៣ មានន័យយ៉ាងដូចម្តេច ? ចុះសន្ធិសញ្ញាខ្មែរ-បារាំងនៅឆ្នាំ ១៨៨៤ វិញ ?
៣. ព្រះបាទនរោត្តម មានចរិយាដូចម្តេចខ្លះ ដែលគួរឱ្យកត់សម្គាល់បាន ?
៤. បើតាមការរៀបចំ ក្នុងផ្នែកសង្គមកិច្ច លើកទី ១ ឆ្នាំ ១៨៦៧ តើអ្នកអាចយល់ពីសង្គមខ្មែរ ក្នុងសម័យមុន (ឆ្នាំ ១៨៦៧) (២) បានយ៉ាងដូចម្តេចខ្លះ ?
(១) ព្រះបាទនរោត្តម ឱ្យឈប់ធ្វើការបហបោរ មកពីមានការគរាមកំហែង ពីបារាំងថាៈ បើមិនឈប់ទេ នឹង ចាប់ស្តេចខ្មែរយកទៅបារាំង ឬ ទៅស្រុកអាហ៊្វ្រិក ។
(២) ឆ្នាំ ១៨៦៧ បារាំងឱ្យទៅយួននូវខេត្ត លុងហោរ (យួនថា វិញឡុង) មាត់ជ្រូក (យួនថា ចូវដុក) និង ពាម បន្ទាយមាស (យួនថា ហាទៀង) ។
សន្ធិសញាញខ្មែរ-បារាំងឆ្នាំ ១៨៦៧ និង ការរៀបចំលើកទី ១ ។ ក្រោយពេលដែលបាន ទទួលរាជស ម្បត្តិហើយ ព្រះបាទនរោត្តម បានបង្ក្រាបអង្គការតស៊ូ ដែលមានអាចារ្យស្វា និង ពោកំបោរ ជាអ្នកដឹកនាំ ។ (ត្រង់ចំណុចនេះ ខ្ញុំបានឃើញគេ និយាយនៅក្នុង ឯកសារខ្មែរក្រហម ដំបូងដែលមានឈ្មោះ អាចារ្យស្វា និង ពោកំបោរ ។)
ក្នុរាជកាល ព្រះបាទនរោត្តម ខែត្រលុងហោ (យួនថា វិញឡុង) មាត់ជ្រូក (យួនថា ចូវដុក) និង ពាម បន្ទាយមាស (យួនថា ហាទៀង) ត្រូវបានបារាំងយកទៅដាក់ ក្នុងដែនដីកម្ពុជាក្រោម ឱ្យនៅក្រោម អំណាចរបស់ខ្លួន ។ ដូច្នេះដែនដីកម្ពុជាក្រោមទាំងមូល ក៏ស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រង របស់បារាំង ចាប់ពីពេលនោះមកដែរ ។
នៅខែកក្កដា ១៨៦៧ ស្តេចសៀមបានធ្វើសន្ធិសញ្ញាមួយ ជាមួយនឹងបារាំង ។ តាមសន្ធិសញ្ញានេះ សៀម ត្រូវអស់សិទ្ធិ ត្រួតត្រាលើប្រទេសខ្មែរ តែបារាំងបានទទួលស្គាល់ថា ខែត្រសៀមរាប បាត់ដំបង និង សេរីសោភ័ណ ជារបស់សៀម ។ ម្យ៉ាងទៀត បារាំងបានសន្យាថា មិនបញ្ចូលប្រទេសខ្មែរ ជាអាណានិគម ដូចកម្ពុជាក្រោមឡើយ ។
នៅឆ្នាំ ១៨៦៧ ព្រះបាទនរោត្តម បានយាងចេញពី ឧត្តុង្គមកគងនៅ រាជវាំងថ្មីឯភ្នំពេញ ដើម្បីឱ្យ បានមកជិតបារាំង ដែលតាំងនៅព្រៃនគរ ។ នៅឆ្នាំ ១៨៧៧ ព្រះបាទនរោត្តម បានពិភាក្សាជាមួយ នឹង តំណាងនៅប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បីរៀបចំច្បាប់ទំលាប់ខ្លះ ក្នុងប្រទេស ។ ការរើរៀបចំជាថ្មីនេះ មានចំណុច សំខាន់ៗដូចតទៅ៖
- ប្រាក់ពន្ធដាក្នុងប្រទេសភាគច្រើន ត្រូវយកទៅធ្វើសមិទ្ធិសំរាប់ ជាប្រយោជន៍សាធារណៈ ។
- គណៈរដ្ឋមន្រ្តីអាចសំរេច និង ពិនិត្យបញ្ហាសំខាន់ៗខ្លះ ពុំចាំបាច់សាកសួរយោបល់ ព្រះរាជាឡើយ ។ ឯប្រទេសបារាំងវិញ មានសិទ្ធិពេញទីចូលរួម ក្នុងការប្រជុំសំរេចកិច្ចការ គ្រប់បែបយ៉ាង ហើយនិងមាន សិទ្ធិបញ្ចាញ យោបល់ទៀតផង ។ គេសំរេចឱ្យបន្ថយ ចំនួនខែត្រក្នុងប្រទេស ដើម្បីចៀសវាងចំណាយ ច្រើន ។ អ្នករាជការទាំងឡាយ ត្រូវបានទទួលប្រាក់ប្រចាំខែ ពីព្រះរាជាទៅតាម កិច្ចការរបស់ខ្លួន ហើយពុំអនុញ្ញាត អ្នករាជការទាំងនោះ ឱ្យដកយកពន្ធដារផ្ទាល់ ពីរាស្រ្តធ្វើជាប្រាក់ ប្រចាំខែរបស់ខ្លួន ទៀតឡើយ ។
ការអនុវត្តន៍ច្បាប់ថ្មីនេះ ពុំមានប្រសិទ្ធិភាពទេ ដោយមានការជំទាស់ ពីសំណាក់មន្រ្តីរាជការខ្លះ ។ នៅឆ្នាំ ១៨៨៤ បារាំងក៏បង្ខំ ព្រះបាទនរោត្តមឱ្យ ចុះសន្ធិសញ្ញាថ្មីមួយទៀត ដែលបើកអំណាច ជាច្រើនដល់បារាំង ដើម្បីចាត់ចែងការងារ លើប្រទេសខ្មែរទាំងមូល ។ សូមរងចំាអាន សន្ធិសញ្ញាខ្មែរ-បារាំងឆ្នាំ ១៨៨៤ ទៀត ។ សូមអរគុណទុកជាមុន !!
